... από τα όρια της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, μετά τα τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Η Συρία έχει μετατραπεί στο νέο πεδίο ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Συνεπώς ο Πούτιν ήταν αποφασισμένος εξ αρχής να αποτρέψει οποιαδήποτε δυτική νίκη στη Συρία.
Τι επιδιώκει η Ρωσία με την ανάμειξή της στη Συρία;
Η Ρωσία απέστειλε στρατιωτικές δυνάμεις στη Συρία όταν οι δυνάμεις του Άσαντ άρχισαν να υποχωρούν και να περιορίζονται στα δυτικά της χώρας. Αυτή η κατάσταση ενίσχυε το ενδεχόμενο της ασύντακτης κατάρρευσης του καθεστώτος ή της διενέργειας πραξικοπήματος από δυνάμεις εντός της κυβερνητικής ομάδας.
Τυχόν εξέλιξη αυτού του ενδεχομένου σε γεγονός θα έθετε σε κίνδυνο τη ρωσική ναυτική βάση στο Ταρτούς και θα άφηνε οριστικά τη Ρωσία έξω από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Επιπλέον, η ρωσική στρατιωτική ανάμειξη έδωσε στη Μόσχα το πλεονέκτημα ελέγχου των εξελίξεων στη Συρία, αφού η αμερικανική αδυναμία διαχείρισης της κρίσης δημιούργησε καθοριστικό κενό στην ανάμειξη του διεθνούς παράγοντα.
Ίσης σημασίας είναι και το διπλωματικό πεδίο στο οποίο στόχευσε η Ρωσία. Ο Πούτιν παρέστη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2015, δηλαδή μετά από δέκα χρόνια, στη διάρκεια της οποίας ήταν προκαθορισμένη η συνάντηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ομπάμα.
Ανακοινώνοντας τη στρατιωτική ανάμειξη στη Συρία, ο Πούτιν απέκτησε πλεονέκτημα έναντι του Ομπάμα, αφού τον απέτρεψε τότε από το να εγείρει πιεστικές απαιτήσεις για το ζήτημα της Ουκρανίας.
Για τη Ρωσία, η Συρία παρέχει το πλεονέκτημα για την ανάπτυξη πελατειακών σχέσεων λόγω, αφενός μεν, της ολοένα ενισχυόμενης εξάρτησης του καθεστώτος Άσαντ από τη ρωσική διπλωματική και στρατιωτική υποστήριξη, αφετέρου δε, από την αποτυχία των δυτικών δυνάμεων να αναχαιτίσουν την επέλαση του Ισλαμικού Κράτους.
Συνεπώς όσο πιο αποδυναμωμένη είναι η Συρία άλλο τόσο ενισχύεται ο ρόλος της Ρωσίας, καθώς επίσης και του Ιράν. Για τη Ρωσία η επιβίωση του Άσαντ είναι περισσότερο ευθύνη και διακύβευμα παρά στρατηγικό κεφάλαιο. Η Ρωσία μπήκε σε ένα παιγνίδι μηδενικού αθροίσματος στη Συρία και θέλει να είναι σίγουρη ότι στο τέλος η σύγκρουση θα πρέπει να λειτουργήσει υπέρ της.
Συνεπώς, είτε με τον Άσαντ είτε με ένα νέο καθεστώς, αλλά με ελεγχόμενη από τους Ρώσους αποχώρηση του Άσαντ, η Μόσχα θέλει να είναι ο νικητής.
Η στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας αποτελεί στο παρόν στάδιο, πέραν της υλικής βοήθειας προς τις δυνάμεις του Άσαντ, ισχυρή ψυχολογική στήριξη για την άμεση ανασυγκρότηση των δυνάμεων της Δαμασκού και σαφές διπλωματικό μήνυμα προς περιφερειακούς συντελεστές, οι οποίοι ευνοούν ανατροπή του Άσαντ, ότι η Μόσχα έχει καταστήσει τη Συρία πεδίο δοκιμής της νέας διεθνούς της πολικής και, κατά συνέπεια, εκτός από την επιβίωση του Άσαντ, διακυβεύεται και η αξιοπιστία της επανακάμπτουσας υπερδύναμης.
Σε βραχυπρόθεσμο χρονικά πλαίσιο η Ρωσία στήριξε πλήρως τον Άσαντ. Μεσοπρόθεσμα, όμως, σταθεροποίησε την ισχύ της στη Συρία, καθιστώντας τον Άσαντ πλήρως εξαρτώμενό της.
Με αυτό το παιγνίδι, έχει επιφέρει σοβαρό πλήγμα στην Ουάσιγκτον και έχει αποδυναμώσει την ισχύ της στην περιοχή, έχει αναδείξει το καθεστώς της παγκόσμιας πλέον υπερδύναμης (κάτι που είναι και προσωπική εμμονή του Πούτιν) και έθεσε εκτός τροχιάς την Τουρκία αναγκάζοντάς την να επαναδιατυπώσει τις σχέσεις της μαζί της και, τέλος, περιόρισε τον ρόλο του Ιράν στην περιοχή, το οποίο δεν εμπιστεύεται τη Ρωσία, αφού υπάρχει ένα άλλο πεδίο με θέματα ανταγωνισμού μεταξύ των δύο κρατών.
Χρήστος Ιακώβου, Φιλελεύθερος Λευκωσίας
