Eνα δραματικό συμπέρασμα εξάγεται από την ενδελεχή έρευνα που πραγματοποίησαν οι New York Times, όσον αφορά τις συνθήκες που επικράτησαν...
... το απόγευμα, στις 18.16 της 15ης Απριλίου, την ημέρα που ξέσπασε η πυρκαγιά στον καθεδρικό ναό της Παναγιάς των Παρισίων: Ο ιστορικός ναός λίγο έλειψε να καταρρεύσει ολοκληρωτικά και να μετατραπεί σε ένα σωρό συντρίμμια που καπνίζουν.
Αρχικά και μία τουλάχιστον ώρα μετά τον συναγερμό για πυρκαγιά, οι αρμόδιοι αδυνατούσαν να αναγνωρίσουν την εστία της, με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος για την αντιμετώπισή της. Στην πραγματικότητα, οι υπεράνθρωπες προσπάθειες των πυροσβεστών αποτελούν τον μοναδικό λόγο που το μνημείο στέκεται σήμερα λαβωμένο, αλλά όρθιο.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι οι εργασίες ανακατασκευής του ιστορικού κτιρίου θα ολοκληρωθούν σε πέντε χρόνια. Το σύστημα προειδοποίησης φωτιάς της Νοτρ Νταμ αποτελείται από χιλιάδες σελίδες διαγραμμάτων, χαρτών, πινάκων. Το αποτέλεσμα είναι κάτι το σχεδόν μυστηριακό.
Ετσι όταν ήρθε η ώρα να κάνει το μόνο πράγμα που είχε σημασία, να προειδοποιήσει για «φωτιά» και να υποδείξει την εστία της, το μήνυμα που παρήγαγε ήταν ακατανόητο. Στην πραγματικότητα, όπως δήλωσαν οι ειδικοί, η καταστροφή ήταν αναπόφευκτη.
Αλλά και το σχέδιο αντιμετώπισης της φωτιάς υποεκτίμησε την ταχύτητα διάδοσης της πυρκαγιάς στον χώρο κάτω από τη στέγη της Νοτρ Νταμ, όπου ποτέ δεν είχε εγκατασταθεί σύστημα πυρόσβεσης. Τα σαφή σφάλματα αυτού του σχεδίου πιθανώς να επιδεινώθηκαν από την έλλειψη εμπειρίας του υπαλλήλου που παρακολουθούσε το σύστημα προειδοποίησης.
Αλλωστε, την αποφράδα ώρα είχε ολοκληρώσει τη βάρδιά του και έπρεπε να αντικατασταθεί. Ο αντικαταστάτης του, όμως, έλειπε και έτσι χρειάστηκε να παραμείνει για διπλοβάρδια. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο υπάλληλος δεν κατάφερε να αποκωδικοποιήσει το πολύπλοκο μήνυμα του συστήματος προειδοποίησης και να το μεταδώσει. Οταν πλέον κατάλαβε τι γινόταν, οι φλόγες είχαν ξεφύγει από τον έλεγχο και δεν μπορούσαν να κατασβεστούν με έναν απλό πυροσβεστήρα.
Χρειάστηκε να περάσουν τριάντα ολόκληρα λεπτά από τη στιγμή που έφτασε το μήνυμα προειδοποίησης «Φωτιά», μέχρι να ζητήσει ο υπάλληλος από την ασφάλεια να καλέσει την πυροσβεστική. Οταν έφτασαν οι πρώτοι πυροσβέστες, στις 7 το απόγευμα, η εκκλησία ήταν περικυκλωμένη από έντρομους περαστικούς και οι φλόγες ξεπηδούσαν μέσα από τη στέγη.
Το κτίριο, όμως, είναι τόσο γιγαντιαίο, ώστε οι πυροσβέστες αδυνατούσαν να κατανοήσουν προς ποια κατεύθυνση εξαπλώνεται η πυρκαγιά. Η ομάδα της πυραγού Τσουντζίνσκι ήταν η πρώτη που έφτασε στο σημείο και αμέσως ανέβηκε στον χώρο κάτω από τη στέγη συνδέοντας τις μάνικες με τις σωληνώσεις πυρόσβεσης της εκκλησίας.
Οταν οι πυροσβέστες έφτασαν στο κλίτος, στο βόρειο τμήμα του ναού, διαπίστωσαν ότι ένας ήπιος άνεμος έσπρωχνε τις φλόγες βόρεια. Η φωτιά άρχισε να τους περικυκλώνει απειλώντας να τους παγιδεύσει. Ετσι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Στις 7.50 μ.μ. ακούστηκε κάτι σαν δυνατή έκρηξη. Ο πύργος της εκκλησίας είχε καταρρεύσει.
Η τακτική της πυροσβεστικής άλλαξε, καθώς αποφασίστηκε ότι ο χώρος κάτω από τη στέγη δεν μπορούσε πια να σωθεί. Ο στρατηγός της πυροσβεστικής Γκαλέ αποφάσισε να ρίξει όλες του τις δυνάμεις στη διάσωση των πύργων, και ιδιαίτερα του βόρειου που είχε ήδη παραδοθεί στις φλόγες.
«Σε είκοσι λεπτά θα ξέρω αν έχουμε χάσει την εκκλησία», δήλωσε ο Γκαλέ. Τότε κάποιοι πυροσβέστες ρίχθηκαν στη μάχη, χωρίς να γνωρίζουν αν επρόκειτο ποτέ να βγουν από τον καθεδρικό ναό. Μόνο σε θαύμα μπορεί να αποδοθεί το ότι κανείς δεν σκοτώθηκε.
Στις 9.45 μ.μ. οι φλόγες είχαν τεθεί υπό έλεγχο. Ο στρατηγός της πυροσβεστικής Γκοντιέ ανέβηκε στο μπαλκόνι του ναού για να ελέγξει την κατάσταση. «Σώθηκε» δήλωσε κατεβαίνοντας.
Περίπου στις 11.30 μ.μ. ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σε τηλεοπτικό του διάγγελμα, μπροστά από τον καθεδρικό ναό, απευθύνθηκε στο έθνος. «Αποφύγαμε το χειρότερο, αν και η μάχη δεν έχει ακόμα τελειώσει», δήλωσε.«Θα ξαναχτίσουμε αυτό τον ναό μαζί».
Πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα πριν ξεκινήσει η ανακατασκευή του. Τους επόμενους τρεις μήνες, που ακολούθησαν την καταστροφική πυρκαγιά, οι εμπειρογνώμονες αναζήτησαν την αιτία της. Επικεντρώθηκαν σε πιθανό βραχυκύκλωμα στις ηλεκτρικές καμπάνες του πύργου, στον ανελκυστήρα που είχε τοποθετηθεί στις σκαλωσιές προκειμένου να βοηθηθούν οι εργάτες που ανακαίνιζαν τον ναό. Συνέλεξαν, επίσης, αποτσίγαρα από τις σκαλωσιές που είχαν πετάξει εκεί οι εργάτες.
Αξιωματούχος της αστυνομίας, που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του δήλωσε: «Δεν αποκλείουμε κανένα σενάριο. Γνωρίζουμε, ωστόσο, πως δεν είναι αποτέλεσμα εγκληματικής πράξης».
