28 Μαΐου 2019

Το παρασκήνιο που οδήγησε στις κάλπες

Οι απόψεις για τον χρόνο των εκλογών εντός των τειχών του Μαξίμου ήταν πάντα πολλές.

Οι πληροφορίες λένε μάλιστα πως τον περασμένο Μάρτιο, σε μία από τις ολιγομελείς συνάξεις του Αλέξη Τσίπρα με στενούς του...


... συνεργάτες, έπεσε στο τραπέζι και η «τρίτη λύση» –πλην Μαΐου και Οκτωβρίου, που ήταν οι επικρατούσες– αυτή του Ιουνίου με πιο φανατικό υποστηρικτή τον Νίκο Παππά.

Οι περισσότεροι όμως, μαζί και ο πρωθυπουργός, θεωρούσαν πως η κυβέρνηση έχει τις «ανάσες» και μαζί τη λαϊκή νομιμοποίηση που «δεν καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις» για να βγει αλώβητη και να καταφέρει να ολοκληρώσει την συνταγματική της θητεία κάνοντας εκλογές τον Οκτώβριο. Το βράδυ της Κυριακής διαψεύστηκαν παταγωδώς.

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στο Μαξίμου, καθώς ούτε ο πιο απαισιόδοξος κυβερνητικός παράγοντας περίμενε τέτοιο εύρος ήττας, που άγγιξε τελικά τις 10 μονάδες.Το αποτέλεσμα ήταν τέτοιο, που δεν άφηνε περιθώρια για έναν ακόμη περίτεχνο ελιγμό, μια «διαχειρίσιμη ήττα» από τον Αλ. Τσίπρα, όπως ήλπιζε ο πρωθυπουργός στο φινάλε του προεκλογικού αγώνα, και οι εκλογές ήταν σχεδόν μονόδρομος.

Παρά το γεγονός πάντως πως η κυβέρνηση πιάστηκε εξαπίνης από τη μεγάλη διαφορά, ο πρωθυπουργός την τελευταία προεκλογική εβδομάδα είχε δώσει σαφή δείγματα γραφής πως οι εκλογές βρίσκονται στο μυαλό του, στην περίπτωση «μεγάλης ήττας», όπως χαρακτηριζόταν μια διαφορά πάνω από 5-6 μονάδες.

Η σχετική σκέψη του κ. Τσίπρα είχε διαφανεί όταν την Παρασκευή πριν από τις εκλογές έκανε μια αιφνιδιαστική «στροφή» και μετακινήθηκε από την αρχική θέση του –που ήταν οι εκλογές τον Οκτώβριο– στην άποψη πως οι ευρωεκλογές έχουν χαρακτήρα ψήφου εμπιστοσύνης, την οποία αν δεν λάβει μπορεί «να έχουμε πολιτικές εξελίξεις».

Για να καταλήξουμε στην πρωθυπουργική απόφαση, υπήρξε παρασκήνιο και μια μαραθώνια σύσκεψη. Τα κακά μαντάτα είχαν αρχίσει να φτάνουν από το μεσημέρι της Κυριακής στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ, όταν γινόταν η ανάγνωση των πρώτων exit polls. Η παγωμάρα οδήγησε στην έκτακτη σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό, όπου τέθηκαν επί τάπητος όλες οι πιθανές επόμενες κινήσεις. Οι προθέσεις Τσίπρα για πρόωρες εκλογές έγιναν ξεκάθαρες εξαρχής.

«Ποτέ δεν επέλεξα τον εύκολο δρόμο, δεν θα το πράξω ούτε τώρα», είπε αρχικά ο πρωθυπουργός, δηλώνοντας «πιστός στις αρχές της Αριστεράς και της δημοκρατικής παράταξης». Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ. Τσίπρας ήταν σαφής: «Υπό αυτό το αποτέλεσμα είναι αδύνατον να μην πάω σε εκλογές», φέρεται να είπε. Διαφορετικές απόψεις υπήρχαν.

Οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Δημήτρης Βίτσας είχαν τη γνώμη πως ο «Οκτώβρης είναι κοντά» και ως εκ τούτου μπορεί να περάσει το καλοκαίρι. Σημείωσαν, ωστόσο, πως «εμπιστεύονται το ένστικτο του συντρόφου Αλέξη» και στρατεύονται μαζί του. Υπέρ της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες τάχθηκε τελικά και ο Αλέκος Φλαμπουράρης, επίσης από τους φανατικούς υπερμάχους του Οκτωβρίου.

Ενδεικτικό του κακού κλίματος που υπήρχε στον ΣΥΡΙΖΑ, απόρροια της συντριπτικής ήττας, είναι πως τελικά όλες οι εσωτερικές τάσεις, όπως η κ. Κνήτου από τους «53», παραδέχτηκαν πως το αποτέλεσμα είναι μη διαχειρίσιμο.

Σε αυτή την πλευρά βρέθηκαν και οι Ολγα Γεροβασίλη, Εφη Αχτσιόγλου και Δημήτρης Τζανακόπουλος υποστηρίζοντας πως το αποτέλεσμα δημιούργησε λαϊκή απονομιμοποίηση στην κυβέρνηση και δεν μπορούσε να σταθεί, ενώ κατά πληροφορίες ανάλογη προσέγγιση είχαν και οι κ. Π. Σκουρλέτης και Ν. Βούτσης.

Παρ’ όλα αυτά, η απόφαση Τσίπρα, αν και μονόδρομος, δεν ήταν εύκολη, καθώς έχει ένα πολύ σοβαρό στρατηγικό μειονέκτημα, που αντιμετωπίζει για πρώτη φορά ο πρωθυπουργός τα τελευταία εννέα χρόνια. Είναι η πρώτη φορά που σύρεται από τις εξελίξεις, αλλάζοντας τον σχεδιασμό του από την ίδια την πραγματικότητα.

Επιπλέον, η απόφαση επιτείνει το θετικό μομέντουμ που έχει κερδίσει η Ν.Δ., ξεκινώντας την πιο κρίσιμη εκλογική μάχη από μειονεκτική θέση. Παράλληλα, μέσα σε μόλις 30 ημέρες δεν έχει πολλά περιθώρια «διορθωτικών κινήσεων» και εκ των πραγμάτων είναι υποχρεωμένος να δώσει συνέχεια στην προεκλογική καμπάνια των ευρωεκλογών, η οποία αποδείχθηκε ανεπαρκής.

Από την άλλη, η παραμονή στην εξουσία μέχρι τον Οκτώβριο θα επιβεβαίωνε την αντιπολιτευτική ρητορική πως είναι «γαντζωμένος στην καρέκλα». Συνεπώς, το αποτέλεσμα της Κυριακής ήταν «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα», ανατρέποντας τους σχεδιασμούς του πρωθυπουργού.
Σταύρος Παπαντωνίου, Καθημερινή