Σοβαρές ενστάσεις στο νομοσχέδιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας που έχει επεξεργαστεί η κυβέρνηση διατυπώνουν οι τράπεζες.
... επικεντρώνεται σε πέντε βασικά θέματα, τα οποία, εάν δεν ληφθούν υπόψη, υπονομεύουν όπως σημειώνουν την προσπάθεια «αποκάλυψης» των στρατηγικών κακοπληρωτών και ενδέχεται να δημιουργήσουν μια νέα δεξαμενή μη συνεργάσιμων δανειοληπτών.
Τα θέματα αυτά είναι:
1. Η συνολική αναθεώρηση του νόμου Κατσέλη, η οποία όπως υποστηρίζουν οι τράπεζες καθίσταται αναγκαία προκειμένου να υπάρξει ένα ενιαίο πτωχευτικό δίκαιο για τα φυσικά πρόσωπα και να αποφευχθεί η πολυδιάσπαση.
Οπως σημειώνουν οι τράπεζες, η αλλαγή του άρθρου 9 του νόμου Κατσέλη που αφορά ειδικά την προστασία της πρώτης κατοικίας, όπως προτείνεται από την κυβέρνηση, οδηγεί ουσιαστικά στη δημιουργία ενός παράλληλου πτωχευτικού πλαισίου που θα λειτουργεί μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Η δυνατότητα της δικαστικής προσφυγής θα «τρέχει» παράλληλα, όπως επίσης παράλληλα θα «τρέχει» και η πτωχευτική διαδικασία για την προστασία της πρώτης κατοικίας όσων έχουν οφειλές από επιχειρηματικά δάνεια, οδηγώντας σε ένα δαιδαλώδες θεσμικό πλαίσιο.
Η υποχρέωση να παρακολουθούν τρεις παράλληλες διαδικασίες δεν επιτρέπει στις τράπεζες να κάνουν ασφαλείς εκτιμήσεις για τα δάνεια που θα μεταφερθούν στο Σχήμα Προστασίας Ενεργητικού (APS) που προωθεί η κυβέρνηση, αποθαρρύνοντας έτσι τη χρήση αυτού του εργαλείου για τη μείωση των κόκκινων δανείων.
Οι τράπεζες προτείνουν τη συνολική αναθεώρηση του νόμου Κατσέλη και την ένταξη της ρύθμισης για την προστασία της πρώτης κατοικίας σε ένα ενιαίο πτωχευτικό πλαίσιο, καθώς και ρητή διάταξη ότι η έναρξη ισχύος του νόμου θα γίνει μόλις ολοκληρωθεί η πλατφόρμα και τροποποιηθεί συνολικά ο νόμος 3869, δηλαδή ο νόμος Κατσέλη. Οι τράπεζες προτείνουν να μην υπάρξει παράταση πέραν της 28ης Φεβρουαρίου.
2. Η αυτοματοποιημένη αξιολόγηση επιλεξιμότητας του οφειλέτη, δηλαδή του κατά πόσον πληροί τα κριτήρια, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Εάν ο οφειλέτης δεν είναι επιλέξιμος δεν θα μπορεί να λαμβάνει προσωρινή προστασία.
3. Ο υποχρεωτικός έλεγχος της επιλεξιμότητας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και για τις εκκρεμείς αιτήσεις του νόμου Κατσέλη. Ο έλεγχος επιλεξιμότητας θα γίνει με βάση τα κριτήρια που ίσχυαν όταν ο οφειλέτης υπέβαλε αίτηση υπαγωγής στον νόμο και θα οδηγεί αυτόματα σε απώλεια της προστασίας εάν διαπιστωθεί ότι ο δανειολήπτης δεν πληροί τα κριτήρια.
Οπως σημειώνουν χαρακτηριστικά οι τράπεζες, δεν έχει νόημα η δικαστική προστασία για κάποιον που δεν είναι επιλέξιμος. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι εκκρεμείς αιτήσεις του νόμου Κατσέλη έχουν φτάσει τις 155.000 και οι υπό ρύθμιση οφειλές φθάνουν τα 11 δισ. ευρώ.
4. Η επιδότηση του Δημοσίου να γίνεται χωρίς δικαστικές διαδικασίες, έτσι ώστε να αποφευχθούν τυχόν καθυστερήσεις που θα οδηγούσαν τον οφειλέτη σε νέα καθυστέρηση.
5. Το νέο θεσμικό πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας να έχει συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, που να μην ξεπερνά τον ένα χρόνο. Εξαίρεση μπορεί να αποτελέσουν οι άνεργοι και οι ανάπηροι για τους οποίους μπορεί να διαρκέσει τρία χρόνια. Επιπλέον, για να βάλουν φρένο στα κόλπα των στρατηγικών κακοπληρωτών, οι τράπεζες εισηγούνται να περιληφθούν στο νομοσχέδιο τα εξής μέτρα:
• Η εντολή κατάσχεσης να καθιστά αυτόματα τον οφειλέτη μη επιλέξιμο για υπαγωγή σε προστασία. Οπως σημειώνουν, η κατάσχεση είναι αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων με τον δανειολήπτη που διαρκούν τουλάχιστον δύο χρόνια. Εάν για κάποιο οφειλέτη εκδοθεί εντολή κατάσχεσης για το ακίνητό του, αυτό σημαίνει ότι υπήρξε απρόθυμος να συνεργαστεί με την τράπεζα και ότι παρότι έχει εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα δεν έχει δικαιωθεί.
• Η απαγόρευση της διόρθωσης της τιμής πρώτης προσφοράς κατά τον πλειστηριασμό ενός ακινήτου, εάν δεν περάσει ένα έτος από την κατάσχεση και δεν προσκομιστεί πάλι έκθεση εκτιμητή. Πρόκειται για συνηθισμένη πρακτική των στρατηγικών κακοπληρωτών, που ζητούν αναμόρφωση προς τα πάνω της τιμής πρώτης προσφοράς, προκειμένου να ανακόψουν τον εκπλειστηριασμό του ακινήτου τους.
Ευγενία Τζώρτζη, Καθημερινή
