Μια ματιά στα αριθμητικά δεδομένα...
... και τις σχετικές στατιστικές μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα την κατάσταση στη γειτονική χώρα. Δεν πρόκειται για αριθμούς που μιλούν για παραγωγή, επενδύσεις και κατανάλωση. Οι δείκτες της οικονομίας μπορεί να ευημερούν, αλλά η κοινωνία να υποφέρει, όπως άλλωστε γνωρίζουμε πολύ καλά ότι μπορεί να συμβεί και από τη δική μας εμπειρία, στην Ελλάδα.
Επομένως, στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε την πολιτική κατάσταση μιας χώρας, πρέπει να στρέψουμε την αναλυτική μας ματιά και σε «πολιτικού τύπου» αριθμούς και στατιστικές. Σε ειδικές περιπτώσεις, όπως αυτή της Τουρκίας, οι οικονομικοί δείκτες μπορεί να είναι παραπλανητικοί.
Ομοιότητες Εβρέν-Ερντογάν
Αξίζει λοιπόν να εξετάσουμε κάποιους αριθμούς συγκριτικά. Έχουμε, λοιπόν, τα εξής ενδιαφέροντα δεδομένα: Με το πραξικόπημα του στρατηγού Κενάν Εβρέν της 12ης Σεπτεμβρίου του 1980, εκδιώχθηκαν από την τουρκική δημόσια διοίκηση 35.000 υπάλληλοι.
Με την κήρυξη κατάστασης εκτάκτου ανάγκης από τον Ταγίπ Ερντογάν από το καλοκαίρι του 2016 μέχρι και σήμερα, απολύθηκαν από το τουρκικό Δημόσιο 124.000 υπάλληλοι. Η δικτατορία του Εβρέν απομάκρυνε από το στράτευμα 2.000 αξιωματικούς και υπαξιωματικούς.
Το καθεστώς Ερντογάν μέχρι σήμερα έχει αποστρατεύσει 7.200. Ο δικτάτορας Εβρέν απέλυσε και οδήγησε σε δίκη 3.854 δασκάλους της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το καθεστώς Ερντογάν μέσα σε ένα χρόνο απέλυσε 60.532 δασκάλους. Η δικτατορία του Εβρέν απέλυσε και οδήγησε σε δίκη 120 καθηγητές πανεπιστημίου. Ο Ερντογάν απέλυσε από τα πανεπιστήμια 4.093 καθηγητές. Επί δικτατορίας Εβρέν, διώχθηκαν 47 δικαστές και εισαγγελείς, ενώ τον τελευταίο χρόνο ο Ερντογάν απέλυσε 4.238 δικαστές και εισαγγελείς.
Επιπλέον τα τελευταία δύο χρόνια έχουν συλληφθεί περισσότερα από 11.000 στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP), περιλαμβανομένων των ηγετικών του στελεχών. Από τους συλληφθέντες, οι 4.500 βρίσκονται ακόμα κρατούμενοι στις φυλακές. Αυτές οι συλλήψεις και φυλακίσεις έχουν αποδιαρθρώσει σημαντικά τον διοικητικό μηχανισμό του κόμματος, αφού επηρέασαν 750 τοπικές επιτροπές και οργανώσεις.
Κυκλοφορούν κι οπλοφορούν
Μια ματιά στο θέμα της διακίνησης όπλων είναι επίσης αποκαλυπτική. Με βάση επίσημα στατιστικά στοιχεία, μέχρι το 2012 στην Τουρκία κυκλοφορούσαν 17 εκατομμύρια όπλα, εκ των οποίων το 85% παράνομα. Υπολογίζεται πως το 2016 ο αριθμός των όπλων που έχουν στην κατοχή τους οι πολίτες έφτασε τα 22 εκατομμύρια!
Σύμφωνα με στοιχεία του τουρκικού ιδρύματος Ουμούτ (Ελπίδα), που κάνει εκστρατεία κατά της οπλοφορίας, στην Τουρκία κάθε χρόνο δολοφονούνται κατά μέσο όρο περίπου πέντε χιλιάδες άνθρωποι με τη χρήση αυτών των παράνομων όπλων. Ένα στα δύο σπίτια και ένας στους τέσσερις πολίτες διαθέτουν κάποιου τύπου όπλο. Πρόκειται για μια κοινωνία πλήρως εξοπλισμένη!
Αν λάβουμε υπόψη μας και την έντονη ιδεολογική και πολιτική πόλωση καθώς και τα εντεινόμενα ρήγματα στον κρατικό μηχανισμό, οι προσδοκίες για σταθεροποίηση είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Είναι διδάκτορας ανθρωπολογίας του αμερικανικού πανεπιστημίου Princeton (Πρίνστον).
του Νίκου Μιχαηλίδη, SlRress
