Ενας άλλος «πόλεμος» -επιχειρηματικών συμφερόντων- είναι σε πλήρη εξέλιξη στην κυπριακή ΑΟΖ και αυτός αφορά την εκμετάλλευση...
... και τον έλεγχο των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Η είσοδος των Total (Γαλλία) - Eni (Ιταλία) στο «ορφανό» θαλάσσιο οικόπεδο 7 δεν έχει να κάνει μόνο με τις διπλωματικές κινήσεις Βρυξελλών - Λευκωσίας για άμυνα απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα. Ανοίγει έναν ανταγωνισμό για την αξιοποίηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου που βρέθηκαν ή πρόκειται να ανακαλυφθούν μέσα από νευραλγικής σημασίας υποδομές αποθήκευσης και αγωγούς.
Ενα κοίτασμα, όσο μεγάλο κι αν είναι, για να αποκτήσει αξία θα πρέπει να βρει αγοραστές, όπως εξηγούν αναλυτές. Είναι ενδεικτικό το παράδειγμα του Λεβιάθαν στο Ισραήλ, το οποίο αν κι έχει αποθέματα φυσικού αερίου 20 - 22 τρισ. κυβικών ποδιών εντούτοις δεν έχει βρεθεί τρόπος εκμετάλλευσής του.
Τα 13 θαλάσσια οικόπεδα που συνθέτουν την κυπριακή ΑΟΖ βρίσκονται κοντά, και κάποια εξ αυτών αδειοδοτημένα, όπως τα 9, 12, 11 και 10 γειτνιάζουν με τις μεγάλες ανακαλύψεις του τεράστιου κοιτάσματος Ζορ με αποθέματα 30 τρισ. κ.π. στην Αίγυπτο και εκείνα των Λεβιάθαν και Ταμάρ στο Ισραήλ.
Από τα 13 τεμάχια τα οκτώ έχουν παραχωρηθεί από τη Λευκωσία. Στα έξι εξ αυτών έχει κυρίαρχη παρουσία η ιταλική Eni, η οποία κι έφερε στο φως το Ζορ. Η Eni διαθέτει τα δικαιώματα έρευνας κι εκμετάλλευσης των οικοπέδων 3, 2 και 9 με εταίρο την κορεάτικη KoGas, το 8 μόνη της και τα 6 και 11 με τη γαλλική Total. Το 10 έχει παραχωρηθεί στην κοινοπραξία ExxonMobil (ΗΠΑ) - Qatar Petroleum (Κατάρ) και το 12 στην κοινοπραξία Noble Energy (ΗΠΑ) - Shell (ολλανδοβρετανική) - Delek (Ισραήλ).
Οι ανακαλύψεις φυσικού αερίου που έχουν γίνει στην κυπριακή ΑΟΖ είναι στο οικόπεδο 10 με τη γεώτρηση «Γλαύκος 1» από τις ExxonMobil - Qatar Petroleum και με πρώτες εκτιμήσεις ότι τα αποθέματα κυμαίνονται από 5 έως 8 τρισ. κ.π. Αλλη ανακάλυψη είναι στο τεμάχιο 6 των Total - Eni με τη γεώτρηση «Καλυψώ». Επίσημες ανακοινώσεις αποθεμάτων δεν έχουν γίνει. Ανεπίσημες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ποσότητες 3 έως 5 τρισ. κ.π.
Η πιο παλιά γεώτρηση είναι η «Αφροδίτη» στο οικόπεδο 12 των Noble - Shell - Delek. Οι δυνητικοί πόροι είναι της τάξης των 4 - 4,5 τρισ. κ.π. Τερματικός σταθμός Η κυπριακή κυβέρνηση επιθυμεί την κατασκευή τερματικού σταθμού υγροποίησης και αποθήκευσης φυσικού αερίου (LNG) στο Βασιλικό, προκειμένου να εξάγει τις ποσότητες.
Για να χτιστεί και να είναι βιώσιμη η επένδυση απαιτούνται ποσότητες της τάξης των 12 - 15 τρισ. κ.π. Και αυτές δεν υπάρχουν σε μία παραχώρηση. Αρα θα πρέπει να αθροιστούν. Κάτι, που όπως ερμηνεύουν αναλυτές, είναι δύσκολο να γίνει με συμμαχίες μεταξύ των προαναφερόμενων κοινοπραξιών.
Κι αυτό καθώς ήδη η Eni είναι μέτοχος σε αντίστοιχο σταθμό LNG στην Νταμιέτα της Αιγύπτου, ενώ και η Shell έχει μερίδιο στον έτερο σταθμό LNG της αφρικανικής χώρας, στο Ιντκου. Τον σταθμό LNG στο Βασιλικό ανακίνησε η ExxonMobil, η οποία αναζητά εγκατάσταση αφού βγάλει τα κοιτάσματα του «Γλαύκου» σε περίπου μία πενταετία.
Συνεπώς η ExxonMobil γι' αυτό προχώρησε στη διεκδίκηση νέου θαλάσσιου οικοπέδου σε γύρο παραχωρήσεων στο Ισραήλ. Οσον αφορά τις ποσότητες της «Αφροδίτης», όλα δείχνουν ότι θα αποθηκευτούν στο Ιντκου.
Η συμφωνία Total - Eni περιλαμβάνει σε πρώτη φάση την από κοινού ανάληψη του αδιάθετου θαλάσσιου οικοπέδου 7. Αυτό εκτιμάται, σύμφωνα με αναλυτές και παράγοντες της αγοράς, πως κρύβει μεγαλύτερα αποθέματα σε σχέση με ότι έχει βρεθεί στην κυπριακή ΑΟΖ έως σήμερα. Κι επιπλέον θα αποτελέσει την επιβεβαιωτική γεώτρηση της Καλυψούς στο οικόπεδο «6». Πέραν αυτής της συμφωνίας οι δύο εταιρίες, λένε οι πληροφορίες, αναμένεται να συνασπιστούν και σε παραχωρήσεις της Eni, στα τεμάχια «2»,»3» και «9» και ίσως και το «8».
Διπλωματικές πηγές της Λευκωσίας δεν αποκλείουν ότι αν η Άγκυρα επιμείνει στις προκλητικές της διαθέσεις τότε θα διαθέσει εκτός από το «ορφανό» οικόπεδο 7 και άλλα μη αδειοδοτημένα.
