... με πρώτο αποκορύφωμα την Θεσσαλονίκη.
Σαν σήμερα στις 9 Απριλίου του 1941, η ιστορική, εμβληματική πόλη της Θεσσαλονίκης παραδίδεται στη ναζιστική πολεμική μηχανή, με τον κόσμο να μένει "στήλη άλατος" κοιτάζοντας με απλανή βλέμματα τα άρματα μάχης, με μερίδα του λαού να αντιδρά αλλά και με αρκετούς να..καλωσορίζουν τους κατακτητές.
Η Θεσσαλονίκη ήταν η πρώτη μεγάλη ελληνική πόλη που καταλήφθηκε από τους Γερμανούς. Αν και η συντριπτική πλειοψηφία γύρισε την πλάτη στη Βέρμαχτ, κάποιοι ελάχιστοι έσπευσαν «αυθορμήτως» να φωτογραφηθούν μαζί τους και να ωραιοποιήσουν την εικόνα του εισβολέα για τις ανάγκες της προπαγάνδας.
Οι περισσότεροι ήταν ανήλικα παιδιά και παρατρεχάμενοι της δημοτικής αρχής που έδωσε στήριξη στο καθεστώς κατοχής. Οι περισσότεροι πολίτες δεν παρακολούθησαν τη στρατιωτική παρέλαση. Έμειναν στα σπίτια τους. Ο τότε δήμαρχος Κώστας Μερκουρίου με διάγγελμα τους καλούσε επίμονα να επιστρέψουν στις καθημερινές τους ασχολίες και να επιδείξουν εμπιστοσύνη, «προς τον Στρατόν της Γερμανίας, όστις από της πρώτης στιγμής της εισόδου του εις την πόλιν, ετήρησεν έναντι ημών στάσιν γενναιόφρονα και ιπποτικήν».
Οι διαβεβαιώσεις ότι δεν κινδυνεύουν οι ζωές και οι περιουσίες τους, δεν έπεισαν τους πολίτες. Η επίδειξη στρατιωτικής δύναμης από τους Γερμανούς ήταν εφιαλτική, σύμφωνα με τη μαρτυρία του ποιητή και δημοσιογράφου Γιώργου Βαφόπουλου:
«Βούιζε όλο το στερέωμα πάνω από την πόλη, οι κινητήρες τράνταζαν τα τζάμια των σπιτιών, σμήνη ολόκληρα πετούσαν πάνω από τις στέγες, έφευγαν κι έρχονταν άλλα πίσω τους και πάλι ξανάρχονταν κι έπλεκαν πάνω από την πτοημένη πόλη ένα φοβερό δίχτυ από σίδερο, αγκυλωτούς σταυρούς και βρυχηθμούς τεράτων της αποκαλύψεως».
Η παράδοση της Θεσσαλονίκης και το στρατόπεδο συγκέντρωσης
Μετά την παράδοση της πόλης, το στρατηγείο των Γερμανών εγκαταστάθηκε προσωρινά στο ξενοδοχείο «Ριτζ» στην πλατεία Ελευθερίας. Από τις πρώτες ενέργειες ήταν να μετατρέψουν το στρατόπεδο Παύλου Μελά σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, από το οποίο αργότερα πήραν πολλούς κρατούμενους για να τους εκτελέσουν ως αντίποινα. [Mixani tou xronou]
