Ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο σχέδιο για την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου μήκους 8,5 χλμ του δήμου Θεσσαλονίκης παρουσίασαν εκπρόσωποι της Deloitte, στην οποία ...
... ανατέθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα η εκπόνηση της σχετικής μελέτης στο πλαίσιο του προγράμματος-πλαισίου του δήμου για την αναμόρφωση του θαλάσσιου μετώπου.
Βασική επιδίωξη είναι ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης της πόλης με τη θάλασσα και το παραλιακό της μέτωπο, σύμφωνα και με τους βασικούς στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, όπως περιγράφονται στη Στρατηγική για την Αστική Ανθεκτικότητα «Θεσσαλονίκη 2030».
Στις προτάσεις που παρουσίασαν εκ μέρους της Deloitte η επικεφαλής εκπόνησης της μελέτης, Χριστίνα Αμοιραδάκη, και ο υπεύθυνος συμβουλευτικών υπηρεσιών της Deloitte στη Θεσσαλονίκη, Θοδωρής Παπακωνσταντίνου περιλαμβάνονται δράσεις που ήδη βρίσκονται σε φάση υλοποίησης, αλλά και άλλες που προτείνονται από τους μελετητές με στόχο την αξιοποίηση υποβαθμισμένων εκτάσεων και την ανάπλαση δημοσίων χώρων.
Στα πιο χαρακτηριστικά έργα που προτείνει η μελέτη περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η κατασκευή πλωτής πισίνας, υπαίθριου κινηματογράφου και ενυδρείου στη Νέα Παραλία, η διαπλάτυνση της παλιάς παραλίας με ξύλινη εξέδρα, η πεζοδρόμηση του νοτίου τμήματος της Αγίας Σοφίας, η μετεγκατάσταση των ναυτικών ομίλων Θεσσαλονίκης στην περιοχή Κελλάριου Όρμου, η ανάπτυξη νέας ποδηλατολωρίδας υψηλής ταχύτητας στη Λεωφ. Μεγάλου Αλεξάνδρου και η ανάπλαση του Πάρκου ΧΑΝΘ.
Αναλυτικότερα, η μελέτη χωρίζει το παραλιακό μέτωπο σε τέσσερις περιοχές, τη Ζώνη Α (ευρύτερη περιοχή πίσω από τον λιμένα), τη Ζώνη Β (το παλιό παραλιακό μέτωπο), τη Ζώνη Γ (Νέα Παραλία) και τη Ζώνη Γ (περιοχή του Κελλάριου Όρμου).
Ζώνη Α
Καλύπτει συνολικό εμβαδόν περ. 1,6 εκ. τμ και είναι μία από τις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές της πόλης, με άδειες, αχρησιμοποίητες βιομηχανικές εκτάσεις και εγκαταστάσεις.Η περιοχή διαθέτει μεγάλο δυναμικό ανάπλασης λόγω της αυξημένης ζήτησης από την ιδιωτικοποίηση του λιμένα και της τρέχουσας, σχετικά χαμηλής αξίας ακινήτων. Σύμφωνα με τη μελέτη, αποτελεί ελκυστική περιοχή για μεγάλης κλίμακας ανάπλαση μικτής χρήσης με επικεφαλής τον ιδιωτικό τομέα, με εμπορικές, οικιστικές, εκπαιδευτικές, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές χρήσεις.
Παρά τον περιορισμένο αριθμό δημόσιων ακινήτων σε αυτή την περιοχή, ο δήμος Θεσσαλονίκης μπορεί να προωθήσει ενεργά αυτή την αστική αναγέννηση αυξάνοντας την αξία γης και την ελκυστικότητα της περιοχής μέσω επενδύσεων σε δημόσιες υποδομές, εγκαταστάσεις και στην παροχή δημοτικών υπηρεσιών.
Η έλλειψη δημόσιων/ανοικτών χώρων και χώρων πρασίνου, οι περιορισμένες υποδομές μεταφορών και το μεγάλο απόθεμα ανεκμετάλλευτων περιουσιακών στοιχείων είναι οι μείζονες προκλήσεις της Ζώνης Α. Ως επακόλουθο, η βελτίωση της κινητικότητας, η οικονομική ανάπτυξη και η περιβαλλοντική αναβάθμιση αποτελούν ζωτικούς στόχους ανάπλασης για τον δήμο Θεσσαλονίκης.
Με βάση τα πορίσματα της μελέτης κτηματομεσιτικής αγοράς και τις διεθνείς δοκιμασμένες πρακτικές, προτείνεται μια μεγάλης κλίμακας αστική ανάπλαση για την αναζωογόνηση της Ζώνης Α. Στο επίκεντρο της αστικής αναγέννησης της περιοχής είναι κυρίως να εξασφαλιστεί η σύνδεση με το κέντρο της πόλης, να βελτιωθεί η ποιότητα των δημόσιων υποδομών και ανοιχτών χώρων, καθώς και να αντιμετωπιστούν τα περιβαλλοντικά ζητήματα.
Στο πλαίσιο της ανάπλασης μεγάλης κλίμακας, η οικονομική αναγέννηση της Ζώνης Α θα επιτευχθεί με την προσέλκυση ποικίλων επιχειρήσεων και ταλαντούχων ατόμων, με τη δημιουργία συνεργιών με τον λιμένα και τις βιομηχανικές περιοχές, καθώς και μέσω εμπορικών, ψυχαγωγικών, εκπαιδευτικών και οικιστικών χρήσεων.
Ζώνη Β
Το «Παλιό Παραλιακό Μέτωπο» της Θεσσαλονίκης εκτείνεται σε συνολικό εμβαδόν περ. 320 χιλ. τμ και αποτελεί το πιο αναπτυγμένο τμήμα ως προς τις οικιστικές και εμπορικές χρήσεις σε όλη την καθορισμένη περιοχή. Αυτή η περιοχή διαθέτει μερικές από τις υψηλότερες αξίες ακινήτων του δήμου Θεσσαλονίκης, ιδίως για ακίνητα στο θαλάσσιο μέτωπο.Η Ζώνη Β διαθέτει αρκετούς δημόσιους χώρους ενδιαφέροντος όπως οι Πλατείες Ελευθερίας και Αριστοτέλους, οι οδοί Αγίας Σοφίας και Δημητρίου Γούναρη και ο πεζόδρομος του Παλιού Παραλιακού Μετώπου. Λόγω της ευνοϊκής θέσης τους στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, αυτές οι περιοχές προσελκύουν καθημερινά μεγάλο ποσοστό των πολιτών και, συνεπώς, παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες μελλοντικής ανάπλασης.
Η Ζώνη Β μπορεί να εξελιχθεί σε περιοχή για τους πεζούς, με εύκολη πρόσβαση για όλους στο παραλιακό μέτωπο, που θα διαθέτει ανοικτό και δημόσιο χώρο υψηλής ποιότητας. Η αστική ανανέωση της περιοχής θα επιτευχθεί μέσω επικεντρωμένων αναπλάσεων μεμονωμένων χώρων, μερικές από τις οποίες έχουν ήδη προγραμματιστεί από τον δήμο.
Στις προτάσεις ανάπλασης περιλαμβάνονται μέτρα που έχουν ήδη προγραμματιστεί, όπως:
- Επέκταση του διαδρόμου της ακτογραμμής προς τη θάλασσα με τη δημιουργία ξύλινου καταστρώματος για πεζούς (πλάτος περ. 7-10 μέτρα) κατά μήκος της Λεωφ. Νίκης.
- Πεζοδρόμηση της οδού Αγίας Σοφίας (μεταξύ οδού Τσιμισκή και Λεωφ. Νίκης)
- Ανάπλαση της οδού Δημητρίου Γούναρη και της Πλατείας Φαναριωτών με την ανάπτυξη νέων χώρων κυκλοφορίας πεζών και πράσινων/ ανοικτών χώρων. Κατά την ολοκλήρωσή του, αυτό το έργο θα συνδέει τη δημοφιλή Πλατεία Ναυαρίνου με τον πεζόδρομο του Παλιού Παραλιακού Μετώπου, προσελκύοντας περισσότερα άτομα στη θάλασσα.
- Μεταμόρφωση της Πλατείας Ελευθερίας σε χώρο πρασίνου
Προτείνονται ακόμη σχέδια όπως:
- Επέκταση του διαδρόμου για πεζούς (μπροστά από τις προσόψεις των κτιρίων) κατά μήκος της Λεωφ. Νίκης, προκειμένου να μειωθεί η συμφόρηση των πεζών.
-Επανασχεδιασμός της υφιστάμενης ποδηλατολωρίδας που βρίσκεται στον πεζόδρομο του Παλιού Παραλιακού Μετώπου (σαφής σήμανση) ή μετατόπιση της ποδηλατολωρίδας της Λεωφ. Νίκης (κοντά στο παραλιακό μέτωπο) και μείωση του αριθμού των αυτοκινητολωρίδων από 3 σε 2.
- Μείωση του αριθμού των αυτοκινητολωρίδων από 3 σε 2 στη Λεωφ. Νίκης. Αναμένεται ότι αυτή η κίνηση θα ενθαρρύνει τους πολίτες να μετακινούνται στο κέντρο της πόλης με εναλλακτικά μέσα μεταφοράς όπως το ποδήλατο και το περπάτημα. Αναμένεται επίσης να μειώσει τις παραβάσεις στάθμευσης στη Λεωφ. Νίκης και να βελτιστοποιήσει την οπτική επαφή με το παραλιακό μέτωπο.
- Μικρής κλίμακας αναπλάσεις ή/και προσωρινές εγκαταστάσεις στην Πλατεία Αριστοτέλους, οι οποίες μπορεί να φανούν απαραίτητες για την περαιτέρω ενεργοποίηση του χώρου και τη φιλοξενία μεγάλης γκάμας δραστηριοτήτων όπως εκθέσεις, φεστιβάλ, λαϊκές αγορές, κ.λπ.
Ζώνη Γ
Το «Νέο Παραλιακό Μέτωπο» εκτείνεται σε απόσταση περ. 3,5 χλμ και καλύπτει την παραλιακή περιοχή μεταξύ Λευκού Πύργου και Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης. Αυτή η ζώνη καλύπτει συνολικό εμβαδόν 862 χιλ. τμ. Ο πλατύς πεζόδρομος και οι πολυάριθμοι δημόσιοι χώροι πρασίνου αυτής της ζώνης υποδηλώνουν ότι θα ήταν η πιο κατάλληλη ζώνη για εκδηλώσεις ενεργοποίησης χώρου στο παραλιακό μέτωπο.Σε αυτή τη ζώνη υπάρχουν αρκετοί δημόσιοι ανοικτοί χώροι ενδιαφέροντος (π.χ. πάρκο ΧΑΝΘ, ζώνη οικοπέδων πάνω από τη λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου) καθώς και ξεχωριστά οικόπεδα με ειδικές χρήσεις (π.χ. η περιοχή του Ναυτικού Ομίλου Θεσσαλονίκης, οικόπεδο πρώην μπαρ-εστιατορίου «Maison Crystal»).
Προγραμματισμένα έργα ανάπλασης μεμονωμένων χώρων:
- Ανάπλαση της ζώνης οικοπέδων στη Λεωφ. Μεγάλου Αλεξάνδρου σε χώρους πρασίνου με υπόγειες ιδιωτικές εγκαταστάσεις στάθμευσης.
- Εκμετάλλευση των 8 περιπτέρων του Νέου Παραλιακού Μετώπου.
Προτεινόμενα έργα:
- Προώθηση των μετακινήσεων με ποδήλατο αναβαθμίζοντας το τοπικό ποδηλατικό δίκτυο και ειδικότερα:
α) Ανάπτυξη νέας ποδηλατολωρίδας υψηλής ταχύτητας στη Λεωφ. Μεγάλου Αλεξάνδρου που θα χρησιμοποιείται για τις καθημερινές μετακινήσεις ενώ θα διατηρηθεί η υπάρχουσα ποδηλατική διαδρομή για λόγους ψυχαγωγίας στο Νέο Παραλιακό Μέτωπο,
β) Ανάπτυξη ποδηλατικής διαδρομής και εκτενέστερων σε πλάτος πεζόδρομων κατά μήκος του νέου μητροπολιτικού άξονα, μίας από τις βασικές οδικές αρτηρίες που συνδέουν τη Ζώνη Γ με το κέντρο της πόλης (Ζώνη Β). Αναμένεται ότι θα ενισχύσει τη δυνατότητα σύνδεσης ανάμεσα στις δύο χωρικές οντότητες, επιτρέποντας ασφαλείς μετακινήσεις χωρίς οχήματα από και προς το κέντρο της πόλης.
- Μετεγκατάσταση των ναυτικών ομίλων Θεσσαλονίκης στη Ζώνη Δ (περιοχή Κελλάριου Όρμου) και ανάπτυξη νέας ψυχαγωγικής υποδομής κοντά στη θάλασσα. Με βάση διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, η επίτευξη πραγματικής αλληλεπίδρασης με το υδάτινο στοιχείο είναι ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας των δημοφιλών παραλιακών μετώπων και, συνεπώς, η ανάπτυξη μιας «πλωτής» δημόσιας πισίνας, ενός υπαίθριου κινηματογράφου κοντά στη θάλασσα ή ενός ενυδρείου προτείνονται ως κατάλληλες εγκαταστάσεις ψυχαγωγίας. Προτείνεται ο νέος προορισμός «Υδάτινου στοιχείου» να περιλαμβάνει επίσης καφετέρια/εστιατόριο που θα προσφέρουν πρόσθετη ροή εσόδων στον Δήμο.
- Ανάπλαση ενός από τους μεγαλύτερους χώρους πρασίνου της Θεσσαλονίκης, του πάρκου ΧΑΝΘ, που βρίσκεται ανάμεσα στις Ζώνες Β και Γ. Αυτό το έργο επικεντρώνεται στη δημιουργία νέου προορισμού «φιλικού προς τα παιδιά» στην καρδιά του κέντρου, που θα είναι σε θέση να φιλοξενεί ψυχαγωγικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για παιδιά και οικογένειες. Προτείνεται επίσης να περιλαμβάνει καφετέρια/ κατάστημα προκειμένου να παράγει έσοδα για τον Δήμο, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συντήρηση του πάρκου (Η ευρύτερη περιοχή του πάρκου ΧΑΝΘ θα αναβαθμιστεί επίσης με την ανάπλαση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης που βρίσκεται κοντά στα όρια της ζώνης με τη Ζώνη Β).
-Παρουσίαση νέων ανθρωποκεντρικών δραστηριοτήτων που θα εξυπηρετούν πολλαπλές λειτουργίες όπως αθλητισμό, μουσική, τέχνες, πολιτιστικές εκδηλώσεις
και φεστιβάλ.
Ζώνη Δ
Η Ζώνη Δ καλύπτει συνολικό εμβαδόν 740.000 m2 περίπου και παρόμοια με τη Ζώνη Α περιλαμβάνει υψηλό ποσοστό αναξιοποίητων οικοπέδων (περ. 200 m2) κατά μήκος της ακτογραμμής στο δυτικό τμήμα αυτής της χωρικής οντότητας. Είναι σχετικά υποαναπτυγμένη και παρουσιάζει μεγάλο αριθμό κενών και αναξιοποίητων περιουσιακών στοιχείων. Λόγω της ευνοϊκής τοποθεσίας της περιοχής με εκτεταμένη ακτογραμμή περ. 1,2 χλμ και λόγω του μητροπολιτικού χαρακτήρα της, αυτό το τμήμα έχει δυνατότητες ανάπλασης ώστε να ενσωματώσει καλύτερα τα τρέχοντα στοιχεία στη ζώνη.Η Ζώνη Δ είναι κατάλληλη περιοχή για ανάπλαση μεγάλης κλίμακας. Το όραμα για αυτήν την περιοχή είναι να εξελιχθεί σε σύγχρονο κόμβο για μουσικές, πολιτιστικές, αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες στη θάλασσα, συμπεριλαμβανομένου ενός δικτύου πολυδιάστατων προορισμών, δημόσιων πεζόδρομων και χώρων πρασίνου. Η ανάπλαση περιλαμβάνει αρκετούς μεγάλους κενούς χώρους και βελτιωμένη πρόσβαση στο παραλιακό μέτωπο, συνδέοντας τη ζώνη με τον πεζόδρομο του Νέου Παραλιακού Μετώπου (Ζώνη Γ).
Οι παρεμβάσεις που προτείνονται είναι οι εξής:
- Ανάπτυξη νέων καφετεριών/ καταστημάτων ως νέων ροών εσόδων για τον Δήμο (θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των εξόδων συντήρησης)
- Ανάπτυξη πρόσθετων ήπιων εμπορικών χρήσεων (π.χ. μικρές καφετέριες/ καταστήματα) για την εξυπηρέτηση των αυξημένων επισκεπτών του παραλιακού μετώπου
- Ανάπτυξη νέων τουριστικών/ εμπορικών εγκαταστάσεων (π.χ. εμβληματικό πολυτελές ξενοδοχείο εντός του συγκροτήματος «Αλλατίνη»), ώστε να αναβαθμιστεί περισσότερο η περιοχή, να παρέχονται επιπλέον υπηρεσίες και να αυξηθούν οι αξίες των ακινήτων
- Ανάπτυξη Μουσείου Βιομηχανικής Κληρονομιάς εντός του συγκροτήματος «Αλλατίνη» όπως περιγράφεται στην αντίστοιχη Υπουργική Απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού
- Ανάπλαση του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης μεταμορφώνοντάς το σε σημαντικό πολυχώρο για πολιτιστικές και μουσικές εκδηλώσεις, καθώς και συνέδρια και εκθέσεις.
- Επέκταση του κρηπιδώματος για τη δημιουργία τουριστικού και οικιστικού κόμβου χαμηλού ύψους στην ακτογραμμή. Προτείνεται να ενταχθούν σε αυτή την περιοχή ποικίλες χρήσεις όπως οικιστικές, τουριστικές και ψυχαγωγικές, καθώς επίσης πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις. Αυτή η αστική ανάπλαση μεγάλης κλίμακας αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τις αξίες των ακινήτων εντός της ζώνης, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να προσελκύσει μεγάλο ποσοστό των κατοίκων της Θεσσαλονίκης.
Εξετάζοντας την περιοχή του παραλιακού μετώπου στο σύνολό της, προσδιορίστηκαν 11 σημαντικοί προορισμοί με διακριτή ταυτότητα, ρόλο και λειτουργία ο καθένας ξεχωριστά (κεντρική φώτο). Οι κόμβοι δραστηριοτήτων που επιλέγησαν εξασφαλίζουν, σύμφωνα με τη μελέτη, ποικίλες χρήσεις κατά μήκος της ακτογραμμής και προσδίδουν την απαραίτητη ζωτικότητα για τους επιτυχημένους αστικούς χώρους.
Αναλυτικά οι 11 κόμβοι είναι οι εξής:
1. «Αγορές & Παιχνίδι» (Αθλητικός, ψυχαγωγικός και εμπορικός προορισμός – Νοτιοδυτικό άκρο της Ζώνης Α, συμπεριλαμβανομένου του γηπέδου του Ποδοσφαιρικού Ομίλου Θερμαϊκού και περιχώρων)
2. «Το Δυτικό Άκρο» (Νέο, γεμάτο ζωή αστικό κέντρο μικτής χρήσης, που εκφράζει το μέλλον της Θεσσαλονίκης συνδυάζοντας επιχειρηματικές, εμπορικές και οικιστικές χρήσεις με την τέχνη, τον πολιτισμό και την ψυχαγωγία)
3. «Το μνημείο» (Πολιτιστικός προορισμός - Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδας)
4. «Η παραδοσιακή περιοχή» (Προορισμός αναψυχής - Περιοχή των Λαδάδικων και περίχωρα)
5. «Χώρος πολιτισμού και εορταστικών εκδηλώσεων» (Προορισμός πολιτισμού και αναψυχής - Προβλήτας 1 Λιμένα Θεσσαλονίκης)
6. «Οι μεγάλες πλατείες & το εμπορικό κέντρο» (Η καρδιά της Θεσσαλονίκης που περιλαμβάνει την Πλατεία Ελευθερίας και την Πλατεία Αριστοτέλους καθώς και τους βασικούς εμπορικούς δρόμους)
7. «Το ορόσημο» (Πολιτιστικός προορισμός - Λευκός Πύργος, Αρχαιολογικό Μουσείο, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού)
8. «Η παιδική χαρά» (ψυχαγωγικός προορισμός που περιλαμβάνει το πάρκο της ΧΑΝΘ και όλους τους χώρους πρασίνου από το μελλοντικό μητροπολιτικό πάρκο της ΔΕΘ έως τα πάρκα του παραλιακού μετώπου)
9. «Το υδάτινο στοιχείο» (προορισμός ψυχαγωγίας & αναψυχής - ναυτικοί όμιλοι Θεσσαλονίκης)
10. «Ο ρυθμός της πόλης» (Πολιτιστικός προορισμός με έμφαση στη μουσική – Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης)
11. «Ζώνη δράσης» (Αθλητικός και ναυτικός προορισμός - Ποσειδώνιο Αθλητικό Κέντρο, ναυτικοί όμιλοι)
