Οι ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων δυο εβδομάδων δείχνουν ότι το 2019 ενέχει σοβαρούς κινδύνους και ευκαιρίες για τις σχέσεις των δυο χωρών. Η επικοινωνία και ο συντονισμός...
... μεταξύ των δυο χωρών τόσο στο θέμα των S-400 και F-35 όσο και στη νέα δυναμική που άρχισε να διαμορφώνεται στη Συρία θα είναι καθοριστικής σημασίας για το μέλλον των σχέσεων.
Οι Τουρκοαμερικανικές σχέσεις τα τελευταία χρόνια απασχολούν την επικαιρότητα συνεχώς με σκαμπανεβάσματα. Οι σχέσεις οι οποίες κατά την τελευταία τετραετία έμειναν αντιμέτωπες με αρκετές κρίσεις, με πρώτη και καλύτερη την YPG, μετά τις εξελίξεις των δυο τελευταίων εβδομάδων βρίσκονται σε ένα νέο σημείο καμπής.
Σε ένα σημείο στο οποίο πρώτα συνεχίζονταν οι συζητήσεις ότι η κρίση με τα S-400 θα αποτελέσει την κύρια δυναμική στις Τουρκοαμερικανικές σχέσεις το 2019, η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί η πώληση των συστημάτων Patriot που εκκρεμούσε εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα.
Πρόκειται φυσικά για μια κατάσταση με πολλούς αγνώστους. Είναι γνωστό ότι μετά την εν λόγω ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών θα ξεκινήσει μια διαδικασία διαπραγματεύσεων μεταξύ των δυο πλευρών κυρίως όσον αφορά τεχνικά και χρηματοδοτικά θέματα.
Είναι ωστόσο άγνωστο αν η απόφαση αυτή για την πώληση των συστημάτων σχετίζεται με την προσμονή των ΗΠΑ αναφορικά με την αγορά των S-400 από την Τουρκία. Αν η αμερικανική κυβέρνηση θέσει ως προϋπόθεση για την πώληση των Patriot την ακύρωση της αγοράς των S-400 είναι πολύ πιθανό να εμφανιστεί μια νέα ένταση μεταξύ των δυο χωρών.
Επιπλέον, αν αποδώσουν οι πιέσεις ότι η παράδοση των F-35 που αγόρασε και πλήρωσε η Τουρκία πρέπει να συσχετιστεί με τα συστήματα αεράμυνας S-400 και αν η αμερικανική κυβέρνηση προχωρήσει σε κάτι τέτοιο, αυτό θα εμφανιστεί ως μια διαφορετική πτυχή της έντασης.
Ένα άλλο πιθανό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει κατά την αγορά των S-400 είναι η ενεργοποίηση του Νόμου για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω της Επιβολής Κυρώσεων (CAATSA) το οποίο περιλαμβάνει και τη συνεργασία με τη Ρωσία στην αμυντική βιομηχανία και σε άλλους τομείς. Σε μια τέτοια περίπτωση θα ξεκινήσει μια δύσκολη περίοδος μεταξύ των δυο χωρών και κυρίως στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας.
Παρά τις μέχρι στιγμής ανακοινώσεις της Τουρκίας για τα S-400, η προσδοκία της αμερικανικής πλευράς στο συγκεκριμένο θέμα αποδεικνύει ότι η Ουάσιγκτον δεν κατανοεί πλήρως τις ανησυχίες της Άνκαρα που αφορούν την εθνική ασφάλεια. Αμέσως μετά από την ανακοίνωση της απόφασης για τα Patriot η αμερικανική κυβέρνηση προέβη σε μια δεύτερη σημαντική δήλωση, γνωστοποιώντας στην κοινή γνώμη την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία.
Αν και αυτό είχε απασχολήσει την επικαιρότητα και παλαιότερα, η λήψη της απόφασης και ο τρόπος ανακοίνωσης της προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στις ΗΠΑ. Παραιτήθηκαν από τα καθήκοντα τους πρώτα ο υπουργός Άμυνας Μάτις και ύστερα ο απεσταλμένος ΜακΓκέρκ αρμόδιος για τον αγώνα κατά της ΝΤΑΕΣ.
Μετά την ανακοίνωση της απόφασης του Προέδρου Τραμπ εμφανίστηκαν σημαντικές ευκαιρίες για το μέλλον των σχέσεων ανάμεσα στις δυο χώρες. Με μια ενισχυμένη συνεργασία στον αγώνα κατά της ΝΤΑΕΣ και ο συντονισμός των ΗΠΑ με την Τουρκία αποχωρώντας από την περιοχή, μπορεί μεσοπρόθεσμα να έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας σημαντικής συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών.
Η υλικοτεχνική υποστήριξη και ο συντονισμός στα οποία αναφέρθηκε στα tweet του ο Τραμπ μετά την τηλεφωνική επικοινωνία των δυο ηγετών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας σημαντικής συνεργασίας στην εξομάλυνση της Συρίας τώρα και αργότερα στη διαδικασία της πολιτικής λύσης.
Ωστόσο αν δεν επιτευχθεί επαρκής συντονισμός με την Τουρκία κατά την εφαρμογή αυτής της απόφασης και η διάσταση απόψεων για τις αμοιβαίες προσδοκίες μπορούν να προκαλέσουν μια σοβαρή ένταση. Η ταυτόχρονη ενεργή στρατιωτική παρουσία των κρατών στο πεδίο μαζί με τις τρομοκρατικές οργανώσεις που συνιστούν μεγάλη απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια, ενέχει σοβαρούς κινδύνους.
Ιδίως η ενόχληση της YPG για το υπόβαθρο συνεργασίας ανάμεσα στις δυο χώρες και ο ανασταλτικός ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει, μπορούν να έχουν κρίσιμα αποτελέσματα. Ιδιαίτερη σημασία έχει η προώθηση μιας ανοιχτής συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών εν μέσω αυτών των κινδύνων, η αρμονία στις επιχειρήσεις και η δημιουργία ενός υγιούς και αποτελεσματικού διαύλου επικοινωνίας μεταξύ των δυο πρωτευουσών.
