Ναός-μάρτυρας της εικονομαχίας παίρνει ευρωπαϊκό βραβείο -ΕΙΚΟΝΕΣ

Σπάνια περίπτωση βυζαντινού ναού με διατηρούμενο ανεικονικό διάκοσμο

Ένα από τα επτά μεγάλα βραβεία της Europa Nostra απέσπασε η Αγία Κυριακή Νάξου για την αποκατάσταση των τοιχογραφιών της, που έγινε χάρη στη συνεργασία [δείτε τις εικόνες]...


... ελληνικών και ελβετικών οργανώσεων. Η εκκλησία ανήκει στη βυζαντινή αρχαιότητα και χρονολογείται στην περίοδο της Εικονομαχίας, κατά τον 8ο ή 9ο αιώνα.

Την ανακοίνωση των βραβείων έκανε στο Βερολίνο ο πρόεδρος της πανευρωπαϊκής αυτής οργάνωσης με το παγκόσμιο κύρος, Πλάθιντο Ντομίγκο.

Η εκκλησία της Αγίας Κυριακής βρίσκεται στη θέση Καλλονή που απέχει περίπου 3 χλμ. από τον οικισμό της Απειράνθου, και είναι ένα από τα σπουδαιότερα βυζαντινά μνημεία όχι μόνο της Νάξου αλλά και των Βαλκανίων. Πρόκειται για μία σπάνια περίπτωση βυζαντινού ναού με διατηρούμενο ανεικονικό διάκοσμο. Το μνημείο αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία της Εικονομαχίας, της θεολογικής και πολιτικής διαμάχης σχετικά με τη λατρεία των εικόνων, που συντάραξε την Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά τον 8ο και 9ο αιώνα.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ανεικονικός του διάκοσμος, ο οποίος περιλαμβάνει σταυρούς, γεωμετρικά και φυτικά θέματα, καθώς και μοναδικές παραστάσεις πτηνών με κορδέλες στο λαιμό, που βρίσκεται στην αψίδα του ιερού.

Με βάση εικονογραφικά κριτήρια χρονολογείται μάλλον στην εποχή του Αυτοκράτορα Θεοφίλου (829-842), όταν με διαταγή του, «εντεύθεν ουν καθηρούντο μεν κατά πάσαν εκκλησίαν αι θείαι μορφαί, θηρία δε και όρνιθες αντί τούτων ανεστηλούντο και ενεγράφοντο» (Συνεχιστής Θεοφάνη Χρονικόν ΙΙΙ, 10).

Διασώζεται, επίσης, μία μεταγενέστερη εικονιστική φάση τοιχογραφιών του 13ου αι., όπως η παράσταση της Δεήσεως στο παρεκκλήσιο. Στην ίδια εποχή χρονολογείται και το κτιστό τέμπλο.