Οι δεσμεύσεις-«φωτιά» της κυβέρνησης Τσίπρα για τη μεταμνημονιακή εποχή
Περικοπές συντάξεων και κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, αυξήσεις φόρων με μείωση αφορολόγητου, περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές για ελεύθερους επαγγελματίες αλλά και για αγρότες, είναι μερικά...
... μόνον από τα δεκάδες μέτρα που θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται τους επόμενους μήνες.
Μετά την Συμφωνία στο Eurogroup του Λουξεμβούργου εχθές, η Κομισιόν έδωσε στην δημοσιότητα την Παρασκευή και το Τεχνικό Μνημόνιο (Technical Memorandum of Understanding – TMU). Εκεί καταγράφονται γραμμή-γραμμή όλα τα νέα μέτρα.
Συγκεκριμένα, με βάση τα Κείμενα αυτά, η «καθαρή έξοδος» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει για μετά το Μνημόνιο:
Επανυπολογισμός και μείωση συντάξεων από 1.1.2019: επαναβεβαιώνεται η δέσμευση για πλήρη εφαρμογή των μειώσεων κύριων συντάξεων, όπως αυτές ψηφίστηκαν ήδη με δύο νόμους, τον Μάιο του 2016 και του 2017 (νόμοι Κατρούγκαλο και Αχτσιόγλου αντίστοιχα). Οι επικείμενες περικοπές θα αποκαλυφθούν σταδιακά από τον Ιούνιο φέτος κιόλας, αφού πρέπει να εκδοθούν οι οριστικές συντάξεις για το σύνολο των αιτήσεων συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν το 2016 και το 30% των αιτήσεων του 2017.
Επιπλέον πρέπει να εκδοθούν και 13.800 επικουρικές συντάξεις με βάση τα ισχύοντα από το καλοκαίρι του 2015. Η μείωση θα φτάνει στο 18% των καταβαλλομένων μέχρι σήμερα συντάξεων. Οι απώλειες θα ξεπερνάνε ακόμα και τις 2 συντάξεις το χρόνο για χιλιάδες συνταξιούχους. Αναστέλλονται οι αυξήσεις των συντάξεων που θα έπρεπε να ισχύσουν από το 2019 έως και το 2022 βάσει του πληθωρισμού.
Κατάργηση του ΕΚΑΣ: όπως ορίζεται, από τον Δεκέμβριο του 2018 οι πληρωμές για ΕΚΑΣ μειώνονται στα 45 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο (από 853 εκατ. που δίνονταν ως το 2015) και από τον Δεκέμβριο του 2019 καταργούνται πλήρως.
Αυξήσεις εισφορών στους αγρότες: από το 2019 επιβάλλεται η σταδιακή αύξηση της εισφοράς αγροτών ώστε να ανέρχεται στο 20% του εισοδήματός τους, έως το 2022.
Μείωση της έκπτωση φόρου εισοδήματος από 1.1.2020: θα μειωθεί κατά 650 ευρώ η έκπτωση φόρου (πχ από 1.900 σε 1.250 ευρώ για τον άγαμο) ώστε να πληρώνουν παραπάνω οι μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες. Ο φόρος θα ξεκινά να επιβάλλεται πλέον από τα 5.800 ευρώ το χρόνο, δηλαδή θα πληρώνουν και όσοι βγάζουν από 470 ευρώ καθαρά τον μήνα αλλά έμεναν ως τώρα αφορολόγητοι. Έτσι, και αν ακόμα αυξηθεί σταδιακά ο κατώτατος μισθός, το 1/5 της αύξησης (22%) θα πηγαίνει αυτομάτως στο Κράτος για φόρους, ενώ παράλληλα θα αυξηθούν και οι ασφαλιστικές κρατήσεις στα εισοδήματά τους.
Αυξήσεις ΕΝΦΙΑ ως το 2020: το Επικαιροποιημένο Μνημόνιο προβλέπει, ως προαπαιτούμενο, ότι τον Ιούνιο ο υπουργός Οικονομικών θα ανακοινώσει τις νέες αντικειμενικές τιμές των ακινήτων. Αυτό σημαίνει και ότι ο ΕΝΦΙΑ θα αλλάζει κάθε χρόνο ως το 2020, για να διασφαλίζεται είσπραξη 2,65 δισ. για το δημόσιο. Έτσι φέτος οι αυξήσεις δεν αναμένεται να γίνουν ιδιαίτερα αισθητές (επειδή ο ΕΝΦΙΑ δεν αλλάζει με βάση την αξία του ακινήτου αλλά κλιμακωτά με βάση τις νέες Τιμές Ζώνης). Θα φανούν έντονα όμως το 2019 και 2020. Το Επικαιροποιημένο Μνημόνιο προβλέπει αυξήσεις συντελεστών και διεύρυνση της φορολογικής βάσης, δηλαδή κατάργηση εκπτώσεων και απαλλαγών από τον φόρο.
Υψηλά συνεχή πρωτογενή πλεονάσματα: η χώρα δεσμεύεται να διατηρήσει "μεσοπρόθεσμα" πρωτογενή πλονάσματα τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει σκληρή λιτότητα έως και το 2022. Η δέσμευση αυτή αποτυπώθηκε θα ψηφιστεί με το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που θα ψηφιστεί ταυτόχρονα με όλα τα άλλα προαπαιτούμενα για να κλείσει η 4η αξιολόγηση ως το Eurogroup 21ης Ιουνίου. "Ανοικτό" και να ζητήσει το ΔΝΤ να εφαρμοστεί νωρίτερα η μείωση στο αφορόλογητο
Νέα μέτρα για να κλείσει η αξιολόγηση
Παράλληλα με όλα τα μελλοντικά νέα μέτρα, στο τεχνικό Μνημόνιο καταγράφονται και μέτρα «άμεσης εφαρμογής» που ήδη ψηφίστηκαν ως προαπαιτούμενα που συνοδεύουν τις αποφάσεις που ελήφθησαν χθες στο Eurogroup.
Αλλαγές στον Νόμο Κατσέλη/Σταθάκη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά: Ως προαπαιτούμενο «οι αρχές θα τροποποιήσουν τον νόμο περί αφερεγγυότητας των νοικοκυριών» χωρίς να επηρεάζονται όμως «οι διατάξεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας εκτός για την εισαγωγή της αγοραίας αξίας για την αξιολόγηση των ακινήτων». Μεταξύ άλλων, με τις νέες διατάξεις η κυβέρνηση:
• αυστηροποιείται η εξέταση αιτήσεων για τον εντοπισμό μη δικαιούχων προσώπων και στρατηγικών κακοπληρωτών.
• θα ζητείται από τους οφειλέτες να παραιτηθούν της προστασίας του δικαιώματός τους στο τραπεζικό απόρρητο ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους πιστωτές που συμμετέχουν στη διαδικασία να έχουν πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες.
• θα μπορούν οι πιστωτές να ζητούν κρατική επιδότηση αντί των δικαιούχων οφειλετών, σε περίπτωση που οι τελευταίοι αδυνατούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους αυτό.
• θα χάνουν την προστασία οι οφειλέτες, εάν η αίτησή τους απορρίφθηκε επειδή σκόπιμα κατέστησαν αφερέγγυοι ή σκόπιμα παραποίησαν την οικονομική τους κατάσταση.
• η αυτόματη αναστολή δεν θα ισχύει εάν οι οφειλέτες παραιτήθηκαν από δύο προηγούμενες αιτήσεις και τις υπέβαλαν εκ νέου
• θα θεωρείται αυτόματα ως παραίτηση, η ακύρωση της ακρόασης, εάν δεν ζητηθεί νέα ημερομηνία ακρόασης εντός 30 ημερών από τον οφειλέτη.
• εγγυητές που εκπλήρωσαν την υποχρέωσή τους από την εγγύηση, θα έχουν το δικαίωμα να υποκαταστήσουν τον πιστωτή στο σχέδιο αποπληρωμής.
Εξωδικαστικός συμβιβασμός: Για να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για την ολοκλήρωση των αιτήσεων και για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ δανειοληπτών και οφειλετών, η κυβέρνηση θα εκδώσει νόμους και αποφάσεις για:
α) να ενταχθούν και χρέη που δημιουργήθηκαν έως 31-12-2017
β) να ρυθμίζονται χρέη ελευθέρων επαγγελματιών έως 125.000 στην εφορία ή στα ασφαλιστικά Ταμεία.
γ) να αντλούνται αυτόματα τα δικαιολογητικά των αιτήσεων, εφόσον σε αυτά μπορεί να υπάρξει πρόσβαση ηλεκτρονικά, υπό τον όρο ότι θα τηρηθούν οι απαιτήσεις της νομοθεσίας περί προστασίας δεδομένων
δ) να εντοπίζονται και να διορθώνονται ευκολότερα παραλείψεις, λάθη και ανακρίβειες στις αιτήσεις
ε) να εκδοθεί υπουργική απόφαση για τις αμοιβές των συντονιστών.
Τουρισμός: ως προαπαιτούμενο, οι αρχές θα επανεξετάσουν σε συμφωνία με τους Θεσμούς τις συστάσεις για άρση των περιορισμών στον τομέα των σκαφών αναψυχής, των υπηρεσιών τουριστικών λεωφορείων και της ενοικίασης αυτοκινήτων με οδηγό.
Στις ιδιωτικές κλινικές, η κυβέρνηση, ως προαπαιτούμενο, θα θέσει σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου για τις ιδιωτικές κλινικές με στόχο την έγκρισή του έως τα μέσα Ιουλίου του 2018. Στις μονοήμερες κλινικές, η κυβέρνηση θα μειώσει τους περιορισμούς (για ιατρικές ειδικότητες, μικτές επιχειρήσεις κλπ) με βάση τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ και με την επιστημονική γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας όσον αφορά στις ιατρικές ειδικότητες.
Λαθρεμπόριο Τσιγάρων: όλες οι καπνοβιομηχανίες θα αναλάβουν «δια νόμου» την υποχρέωση να γνωρίζουν και να αναφέρουν σε ποιον πούλησαν προϊόντα τους, ώστε να συμβάλλουν στις έρευνες για την αποκάλυψη κυκλωμάτων (“Know Your Customer"). Επιπλέον θα πληρώνουν στην ΑΑΔΕ, σε περιπτώσεις που εντοπίζονται λαθραία φορτία.
Περικοπές συντάξεων και κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, αυξήσεις φόρων με μείωση αφορολόγητου, περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές για ελεύθερους επαγγελματίες αλλά και για αγρότες, είναι μερικά...
... μόνον από τα δεκάδες μέτρα που θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται τους επόμενους μήνες.
Μετά την Συμφωνία στο Eurogroup του Λουξεμβούργου εχθές, η Κομισιόν έδωσε στην δημοσιότητα την Παρασκευή και το Τεχνικό Μνημόνιο (Technical Memorandum of Understanding – TMU). Εκεί καταγράφονται γραμμή-γραμμή όλα τα νέα μέτρα.
Συγκεκριμένα, με βάση τα Κείμενα αυτά, η «καθαρή έξοδος» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει για μετά το Μνημόνιο:
Επανυπολογισμός και μείωση συντάξεων από 1.1.2019: επαναβεβαιώνεται η δέσμευση για πλήρη εφαρμογή των μειώσεων κύριων συντάξεων, όπως αυτές ψηφίστηκαν ήδη με δύο νόμους, τον Μάιο του 2016 και του 2017 (νόμοι Κατρούγκαλο και Αχτσιόγλου αντίστοιχα). Οι επικείμενες περικοπές θα αποκαλυφθούν σταδιακά από τον Ιούνιο φέτος κιόλας, αφού πρέπει να εκδοθούν οι οριστικές συντάξεις για το σύνολο των αιτήσεων συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν το 2016 και το 30% των αιτήσεων του 2017.
Επιπλέον πρέπει να εκδοθούν και 13.800 επικουρικές συντάξεις με βάση τα ισχύοντα από το καλοκαίρι του 2015. Η μείωση θα φτάνει στο 18% των καταβαλλομένων μέχρι σήμερα συντάξεων. Οι απώλειες θα ξεπερνάνε ακόμα και τις 2 συντάξεις το χρόνο για χιλιάδες συνταξιούχους. Αναστέλλονται οι αυξήσεις των συντάξεων που θα έπρεπε να ισχύσουν από το 2019 έως και το 2022 βάσει του πληθωρισμού.
Κατάργηση του ΕΚΑΣ: όπως ορίζεται, από τον Δεκέμβριο του 2018 οι πληρωμές για ΕΚΑΣ μειώνονται στα 45 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο (από 853 εκατ. που δίνονταν ως το 2015) και από τον Δεκέμβριο του 2019 καταργούνται πλήρως.
Αυξήσεις εισφορών στους αγρότες: από το 2019 επιβάλλεται η σταδιακή αύξηση της εισφοράς αγροτών ώστε να ανέρχεται στο 20% του εισοδήματός τους, έως το 2022.
Μείωση της έκπτωση φόρου εισοδήματος από 1.1.2020: θα μειωθεί κατά 650 ευρώ η έκπτωση φόρου (πχ από 1.900 σε 1.250 ευρώ για τον άγαμο) ώστε να πληρώνουν παραπάνω οι μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες. Ο φόρος θα ξεκινά να επιβάλλεται πλέον από τα 5.800 ευρώ το χρόνο, δηλαδή θα πληρώνουν και όσοι βγάζουν από 470 ευρώ καθαρά τον μήνα αλλά έμεναν ως τώρα αφορολόγητοι. Έτσι, και αν ακόμα αυξηθεί σταδιακά ο κατώτατος μισθός, το 1/5 της αύξησης (22%) θα πηγαίνει αυτομάτως στο Κράτος για φόρους, ενώ παράλληλα θα αυξηθούν και οι ασφαλιστικές κρατήσεις στα εισοδήματά τους.
Αυξήσεις ΕΝΦΙΑ ως το 2020: το Επικαιροποιημένο Μνημόνιο προβλέπει, ως προαπαιτούμενο, ότι τον Ιούνιο ο υπουργός Οικονομικών θα ανακοινώσει τις νέες αντικειμενικές τιμές των ακινήτων. Αυτό σημαίνει και ότι ο ΕΝΦΙΑ θα αλλάζει κάθε χρόνο ως το 2020, για να διασφαλίζεται είσπραξη 2,65 δισ. για το δημόσιο. Έτσι φέτος οι αυξήσεις δεν αναμένεται να γίνουν ιδιαίτερα αισθητές (επειδή ο ΕΝΦΙΑ δεν αλλάζει με βάση την αξία του ακινήτου αλλά κλιμακωτά με βάση τις νέες Τιμές Ζώνης). Θα φανούν έντονα όμως το 2019 και 2020. Το Επικαιροποιημένο Μνημόνιο προβλέπει αυξήσεις συντελεστών και διεύρυνση της φορολογικής βάσης, δηλαδή κατάργηση εκπτώσεων και απαλλαγών από τον φόρο.
Υψηλά συνεχή πρωτογενή πλεονάσματα: η χώρα δεσμεύεται να διατηρήσει "μεσοπρόθεσμα" πρωτογενή πλονάσματα τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει σκληρή λιτότητα έως και το 2022. Η δέσμευση αυτή αποτυπώθηκε θα ψηφιστεί με το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που θα ψηφιστεί ταυτόχρονα με όλα τα άλλα προαπαιτούμενα για να κλείσει η 4η αξιολόγηση ως το Eurogroup 21ης Ιουνίου. "Ανοικτό" και να ζητήσει το ΔΝΤ να εφαρμοστεί νωρίτερα η μείωση στο αφορόλογητο
Νέα μέτρα για να κλείσει η αξιολόγηση
Παράλληλα με όλα τα μελλοντικά νέα μέτρα, στο τεχνικό Μνημόνιο καταγράφονται και μέτρα «άμεσης εφαρμογής» που ήδη ψηφίστηκαν ως προαπαιτούμενα που συνοδεύουν τις αποφάσεις που ελήφθησαν χθες στο Eurogroup.
Αλλαγές στον Νόμο Κατσέλη/Σταθάκη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά: Ως προαπαιτούμενο «οι αρχές θα τροποποιήσουν τον νόμο περί αφερεγγυότητας των νοικοκυριών» χωρίς να επηρεάζονται όμως «οι διατάξεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας εκτός για την εισαγωγή της αγοραίας αξίας για την αξιολόγηση των ακινήτων». Μεταξύ άλλων, με τις νέες διατάξεις η κυβέρνηση:
• αυστηροποιείται η εξέταση αιτήσεων για τον εντοπισμό μη δικαιούχων προσώπων και στρατηγικών κακοπληρωτών.
• θα ζητείται από τους οφειλέτες να παραιτηθούν της προστασίας του δικαιώματός τους στο τραπεζικό απόρρητο ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους πιστωτές που συμμετέχουν στη διαδικασία να έχουν πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες.
• θα μπορούν οι πιστωτές να ζητούν κρατική επιδότηση αντί των δικαιούχων οφειλετών, σε περίπτωση που οι τελευταίοι αδυνατούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους αυτό.
• θα χάνουν την προστασία οι οφειλέτες, εάν η αίτησή τους απορρίφθηκε επειδή σκόπιμα κατέστησαν αφερέγγυοι ή σκόπιμα παραποίησαν την οικονομική τους κατάσταση.
• η αυτόματη αναστολή δεν θα ισχύει εάν οι οφειλέτες παραιτήθηκαν από δύο προηγούμενες αιτήσεις και τις υπέβαλαν εκ νέου
• θα θεωρείται αυτόματα ως παραίτηση, η ακύρωση της ακρόασης, εάν δεν ζητηθεί νέα ημερομηνία ακρόασης εντός 30 ημερών από τον οφειλέτη.
• εγγυητές που εκπλήρωσαν την υποχρέωσή τους από την εγγύηση, θα έχουν το δικαίωμα να υποκαταστήσουν τον πιστωτή στο σχέδιο αποπληρωμής.
Εξωδικαστικός συμβιβασμός: Για να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για την ολοκλήρωση των αιτήσεων και για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ δανειοληπτών και οφειλετών, η κυβέρνηση θα εκδώσει νόμους και αποφάσεις για:
α) να ενταχθούν και χρέη που δημιουργήθηκαν έως 31-12-2017
β) να ρυθμίζονται χρέη ελευθέρων επαγγελματιών έως 125.000 στην εφορία ή στα ασφαλιστικά Ταμεία.
γ) να αντλούνται αυτόματα τα δικαιολογητικά των αιτήσεων, εφόσον σε αυτά μπορεί να υπάρξει πρόσβαση ηλεκτρονικά, υπό τον όρο ότι θα τηρηθούν οι απαιτήσεις της νομοθεσίας περί προστασίας δεδομένων
δ) να εντοπίζονται και να διορθώνονται ευκολότερα παραλείψεις, λάθη και ανακρίβειες στις αιτήσεις
ε) να εκδοθεί υπουργική απόφαση για τις αμοιβές των συντονιστών.
Τουρισμός: ως προαπαιτούμενο, οι αρχές θα επανεξετάσουν σε συμφωνία με τους Θεσμούς τις συστάσεις για άρση των περιορισμών στον τομέα των σκαφών αναψυχής, των υπηρεσιών τουριστικών λεωφορείων και της ενοικίασης αυτοκινήτων με οδηγό.
Στις ιδιωτικές κλινικές, η κυβέρνηση, ως προαπαιτούμενο, θα θέσει σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για την αναθεώρηση και τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου για τις ιδιωτικές κλινικές με στόχο την έγκρισή του έως τα μέσα Ιουλίου του 2018. Στις μονοήμερες κλινικές, η κυβέρνηση θα μειώσει τους περιορισμούς (για ιατρικές ειδικότητες, μικτές επιχειρήσεις κλπ) με βάση τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ και με την επιστημονική γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας όσον αφορά στις ιατρικές ειδικότητες.
Λαθρεμπόριο Τσιγάρων: όλες οι καπνοβιομηχανίες θα αναλάβουν «δια νόμου» την υποχρέωση να γνωρίζουν και να αναφέρουν σε ποιον πούλησαν προϊόντα τους, ώστε να συμβάλλουν στις έρευνες για την αποκάλυψη κυκλωμάτων (“Know Your Customer"). Επιπλέον θα πληρώνουν στην ΑΑΔΕ, σε περιπτώσεις που εντοπίζονται λαθραία φορτία.