... την πολιτική τους έχουν «καταφέρει» να έχουν πρόβλημα με όλες τις δυνάμεις που δρουν στην περιοχή, μεταξύ των οποίων και οι δυο εκ των τριών κορυφαίων σε πλανητικό επίπεδο (ΗΠΑ, Ρωσία) και ο ένας από τους δυο κορυφαίους περιφερειακούς δρώντες στη Μέση Ανατολή (Ιράν).
Η προέλαση των δυνάμεων του Άσαντ είναι καταιγιστική. Η διεθνής κοινότητα μόλις αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη σημασία… Οι αιμοσταγείς –αλλά μετριοπαθείς για τους Τούρκους και όχι μόνο…– ισλαμιστές αντάρτες της Αλ Νούσρα εγκαταλείπουν τις θέσεις τους «σαν λαγοί», ενώ τα σενάρια που βρίσκονται προ των πυλών είναι απλώς εφιαλτικά.
Εάν ο συριακό Στρατός επιλέξει να προελάσει προς τα δυτικά, στρατιωτικά μοιάζει μάλλον νομοτελειακό ότι «θα τους πάρει φαλάγγι» μέχρι τα σύνορα με τη Τουρκία, ακυρώνοντας στην πράξη κάθε σχέδιο του τουρκικού Στρατού, που δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να πολεμήσει, όμως και οι Ρώσοι δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να υπερασπίσουν τους Σύρους συμμάχους τους…
Το αδιέξοδο μοιάζει τρομακτικό για την Τουρκία που ακόμα κι αν δεν έχει άδικο να υποστηρίζει ότι δεν τηρούνται όσα συμφωνήθηκαν στην Άστανα του Καζακστάν από την Άγκυρα, την Τεχεράνη και τη Μόσχα, όμως η ουσία είναι ότι η ιστορία γράφεται στις επιχειρήσεις επί του εδάφους.
Ξεκινώντας από το σημείο αυτό θα μπορούσε κανείς να κάνει πλήθος –κάπως πρόωρων είναι αλήθεια– εικασιών, καθώς πρόκειται για μια εξέλιξη που αφήνει πολλά ενδεχόμενα ανοικτά. Θα περιοριστούμε να θέσουμε τα θέματα και θα επανερχόμαστε όπως θα προκύπτουν στοιχεία που θα διαψεύδουν ή θα επιβεβαιώνουν τις υποψίες.
Εάν οι σχέσεις Τουρκίας και Ρωσίας επιδεινωθούν, πώς θα επηρεαστεί η εξέλιξη στη Συρία; Μια πιθανότητα είναι, όπως ήδη γράψαμε, να προκύψει αιφνιδίως κουρδικό κράτος, με την Τουρκία να μην είναι ο μοναδικός παράγοντας της περιοχής που θα ενίσταται επί της ουσίας. Άρα, αυτό δεν είναι βέβαια εύκολο και θα εξηγήσουμε το γιατί.
Θα ανακύψει ή όχι ευκαιρία για τις ΗΠΑ να επιβάλουν κάτι που καταφανώς επιθυμούσαν –με προτροπή και των Ισραηλινών– αλλά δεν μπόρεσαν να δημιουργήσουν κατάλληλες συνθήκες για να το πετύχουν; Οι Ρώσοι πιθανότατα θα κρατήσουν χαμηλό προφίλ, αφού πάντα θα τους πιστώνεται το πρώτο βήμα που θα έχει ανοίξει τον δρόμο, αλλά και με άλλα κίνητρα.
Εάν προέκυπτε κουρδικό κράτος, πιθανότατα θα βρεθούν όλοι οι πρωταγωνιστές, πλην Τουρκίας, με στρατιωτική παρουσία σε αυτό, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τουρκική επίθεση, συγκεκαλυμμένα όμως, ως διασφάλιση ότι δεν θα προκύψει σύνδεση του κουρδικού κράτους με τους γειτνιάζοντες κουρδικούς πληθυσμούς…
Η παρουσία τους εκεί αφενός αφήνει περιθώριο συνεργασίας που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανατροπές συνολικότερα στις διμερείς σχέσεις, ενώ επί του εδάφους τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσιγκτον θα επιχειρήσουν να ελέγξουν την οριστικοποίηση της επέκτασης της ιρανικής επιρροής, την οποία κανείς δεν την θέλει, αν και ενοχλεί ΗΠΑ και Ρωσία σε διαφορετικό βαθμό.
Πηγαίνοντας τη σκέψη ένα βήμα παρακάτω, θέμα θα μπορούσε να ανακύψει και με την πώληση των S-400 στην Τουρκία και παρά τη μεγάλη προκαταβολή που έχει εκταμιευθεί από την πλευρά των Τούρκων. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποδείκνυε τον τακτικό χαρακτήρα της προσέγγισης Ρωσίας και Τουρκίας, όμως θα ήταν ένα μαχαίρι με δύο όψεις…
Εάν δεν υπάρξει ένα μίνιμουμ συνεννόησης ανάμεσα στις ΗΠΑ και Ρωσία, οι Αμερικανοί θα μπορούσαν να κινηθούν προς την πλευρά της Τουρκίας με σκοπό να αποκαταστήσουν την ενότητα της Ατλαντικής Συμμαχίας, αλλά γιατί όχι και την εκδίωξη των Ρώσων από την περιοχή.
Αυτό θα άνοιγε τον δρόμο για την απόκτηση F-35 από την Τουρκία, αποκαθιστώντας εν μέρει την εικόνα βαρύτατης ήττας, αν και οι εσωτερικές αναταράξεις που θα προέκυπταν στην Τουρκία, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια οικονομική κατάσταση που δεν θα επέτρεπε την προμήθεια των υπερσύγχρονων μαχητικών.
Υπάρχει όμως και άλλη οπτική. Στο κουρδικό κράτος αντιτίθενται και η Συρία και το Ιράκ και το Ιράν, υπό τον φόβο υποδαύλισης αποσχιστικών τάσεων στους δικούς τους γειτονικούς κουρδικούς πληθυσμούς. Οι Ρώσοι επίσης, πιθανότατα δεν έχουν κίνητρο να «χαρίσουν» κράτος στους Κούρδους, τόσο για να τους έχουν «στο χέρι», αλλά και να μην απειληθεί με πλήρη ρήξη η σχέση με την Τουρκία και όλους τους υπόλοιπους. Εάν όμως προέκυπτε με κάποιον τρόπο αναγνώριση κουρδικού κράτους από τις ΗΠΑ, αυτό θα ήταν το τέλος των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων και θα μπορούσε να καταλήξει ακόμα και μέχρι την έξοδο από το ΝΑΤΟ.
Σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία θα έχει περιέλθει σε απελπιστική κατάσταση. Είναι λοιπόν πιθανό να αναζητήσει κάποια «περιπέτεια» ανάταξης του ηθικού στο εσωτερικό της χώρας, με το Αιγαίο να φαντάζει ως μοναδική διέξοδος. Το όποιο ρίσκο ο «σουλτάνος» θα είναι πολύ πιο διατεθειμένος να το αναλάβει, καθώς ο κλοιός θα έχει κλείσει επικίνδυνα και αν δεν αντιδράσει, είτε αυτός είτε όποιος άλλος θα βρίσκεται στην εξουσία θα υπάρξει εσωτερική εκτροπή…
Σε ένα τέτοιο σκηνικό θα μπορούσε να σημειωθεί τόσο μια κίνηση εναντίον της Ελλάδας, κάτι που θα πρέπει να μας βρει πανέτοιμους, όσο και να μας προκύψει θέμα ανατροπής οποιουδήποτε κυβερνά. Και αυτή τη φορά θα γίνει πολύ πιο βίαια και «χειρουργικά»…
Μιχαήλ Βασιλείου
