Ο αστικός κόσμος έπεσε στην παγίδα των «προοδευτικών
δυνάμεων» να αποδεχθεί καταστάσεις, εκβιαζόμενος ότι σε αντίθετη περίπτωση θα
του προσάψουν...
... προσβλητικούς χαρακτηρισμούς. Ασυνήθιστος ο αστός να αγωνίζεται
προς υπεράσπιση των ιδεών του, αφού θεωρεί ότι το κράτος -εκφράζοντας την
συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας- έχει αυτήν την υποχρέωση
Το κράτος όμως, του οποίου οι φορείς-πρόσωπα δεν ήσαν άλλο
παρά έμφοβοι αστοί, υιοθέτησε τις «προοδευτικές» αιτιάσεις, με αποτέλεσμα να
βρίσκονται μεν στην κυβέρνηση αστοί, αλλά την εξουσία να την έχουν οι
«προοδευτικοί» της Αριστεράς, με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν και στην κοινωνία
«προοδευτικές» αντιλήψεις. Ποιος θέλει να θεωρείται άλλωστε, οπισθοδρομικός;
Αυτό έπραξε και ο κ. Φίλης, τόσο στην ομιλία του στο
Πανεπιστήμιο Αθηνών, όσο και στην Βουλή, εφάρμοσε τις τακτικές που διδάχτηκε
στις Κομματικές Οργανώσεις Βάσης - ΚΟΒΑ) και τις κριτικές που δέχθηκε για την
υπηρεσία που πρόσφερε στους Τούρκους, τις απέδωσε σε «αναζωπύρωση του
εθνικιστικού λόγου, τον οποίο ζούμε ως παρηγορητικό λόγο στην οικονομική
κρίση».
Επομένως, συμφώνως προς τις αντιλήψεις της Αριστεράς, τις
οποίες σαφώς αποδέχθηκε άνευ κρίσεως ο αστικός κόσμος, ο εθνικιστικός λόγος
είναι μομφή. Δεν θα σχολιάσω, παρά μόνο παραθέτοντας απόψεις του «πατέρα της
Δημοκρατίας», όπως ονομάσθηκε ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, για να διαπιστωθεί
πώς αλλοιώνονται οι όροι, όταν με εκβιαστικό τρόπο επιβάλλεται ο φόβος στους
αντιπάλους.
Παραθέτω αποσπάσματα από άρθρο του Αλεξάνδρου Παπαναστασίου
στο πρώτο τεύχος του περιοδικού «Επιθεώρησις των Κοινωνικών και Πολιτικών
Επιστημών» που βγήκε το τελευταίο τρίμηνο του 1916, κατά την διάρκεια του Α’
Παγκ. Πολέμου. Το περιοδικό αυτό εκδιδόταν από την «Εταιρία Κοινωνικών και
Πολιτικών Επιστημών», της οποίας συνιδρυτής ήταν ο Αλ. Παπαναστασίου.
Επιχειρώντας μία πρώιμη προσέγγιση, ορίζει τον Εθνικισμό ως
την «προσπάθειαν ενός Έθνους προς επιβολήν του εντός των ορίων του δι’
αποκρούσεως αλλοεθνούς επιβολής ή δια συγχωνεύσεως εις εν όλον των χωρισμένων
μερών του αυτού Έθνους». Αυτόν τον ορισμό είναι πρόδηλο ότι προτιμά ο
Παπαναστασίου, ώστε να διαχωρίσει τον εθνικισμό από τον ιμπεριαλισμό
(σοβινισμό, για τους Γάλλους), είναι δε υιοθέτηση της «αρχής των εθνοτήτων» που
διατύπωσε ο Μαντσίνι, επί της οποίας αρχής βασίστηκαν πολλά εθνικά και
κοινωνικά κινήματα, όπως του Γαριβάλδη.
Ως προς την γλώσσα, ο Παπαναστασίου υποστηρίζει ότι η
επικράτηση του Εθνικισμού στην γλώσσα έχει δημοκρατικό χαρακτήρα, ενώ οι
αντίστοιχες κινήσεις στον επιστημονικό τομέα ή στην τέχνη έχουν φύση
αριστοκρατική. Και εννοεί την εισαγωγή ξένων λέξεων, που νοθεύουν την γλώσσα
του λαού.
Ιδιαιτέρα σημασία έχει η διαπίστωσή του ότι πλέον (1916)
«όλοι επιδιώκουν να συνταυτίσουν Έθνος και Κράτος». Το γεγονός αυτό αποτελεί
κατά τον Παπαναστασίου «ιστορικόν προϊόν»! Εννοεί ότι οι λαοί έφτασαν μετά από
την πορεία τους ανά τους αιώνες στο συμπέρασμα ότι επιθυμούν να ζούνε σε
κράτη-Έθνη με σαφώς διαχωρισμένα σύνορα, καθώς πιστεύουν ότι έτσι θα
διαφυλάξουν την διαφορετικότητά τους. Είναι όντως προϊόν ιστορικών διεργασιών
και δεν μπορεί παρά να γίνει σεβαστό και αποδεκτό από όλους, γράφει ο
Παπαναστασίου.
Ένας άλλος όρος που προστίθεται στην συνέχεια είναι ο
πολιτισμός, καθώς «όσον μεγαλύτερος και λαμπρότερος είναι ένας πολιτισμός τόσον
ισχυρότερον είναι το σχετικόν εθνικόν αίσθημα». Έχοντας μάλλον το δικό του
Έθνος κατά νου, ο Έλληνας πολιτικός διακηρύσσει ότι «η μακρά και λαμπρά
παράδοσις δίδει καθαράν μορφήν εις το Έθνος, το χωρίζει βαθειά από τα άλλα
Έθνη, κρατεί δέσμια τα μέλη του, το γρανιτώνει. Η ιστορία όλων των εθνών που
έχουν λαμπρόν παρελθόν, παλαιόν πολιτισμόν το δεικνύει. Αποτελούν τα Έθνη αυτά
μάζας στερεάς, αδιαλύτους. Δια τούτο αφομοιώνουν εύκολα τα άλλα Έθνη, με τα
οποία αναμιγνύονται».
Δεν χρειάζεται να παραθέσω άλλα σημεία από το άρθρο ενός εκ
των πλέον αγνών δημοκρατών πολιτικών και ανθρώπων του πνεύματος, αποκληθέντα
«πατέρας της Δημοκρατίας», για τον οποίο ο όρος «εθνικιστής» αν του τον
προσήπτε ο κ. Φίλης, δεν θα ήταν απαξιωτικός. Κατόρθωσε όμως η «προοδευτική
Αριστερά» να ταυτίσει τον όρο με τον ρατσισμό, φασισμό και ό,τι άλλο
δυσφημιστικό υπάρχει, με αποτέλεσμα να αποτελεί σήμερα βαρύ άχθος για όποιον
χαρακτηρίζουν.
Ο Μακεδών
