22 Οκτωβρίου 2014

Έτσι ήταν η Σφίγγα πριν την αφαίρεση της κεφαλής

Γιατί στρέφεται προς τον επισκέπτη;

Η στροφή της προς τον θεατή, τα αρμονικά, νεανικά αλλά γυναικεία χαρακτηριστικά, κυρίως όμως η ανεξιχνίαστη έκφραση, καθιστούν αξιοθαύμαστο και εξίσου αξιοπερίεργο...


... το τελευταίο εύρημα της ανασκαφής στον τάφο της Αμφίπολης.

Το κεφάλι της Σφίγγας, με το οποίο αποκαθίσταται η μορφή των αγαλμάτων που δεσπόζουν στην είσοδο του μνημείου, είναι σμιλεμένο με τέτοιο τρόπο στο μάρμαρο ώστε να στρέφεται προς τον επισκέπτη.

Ταυτόχρονα όμως με την εξαιρετική εντύπωση που δημιουργεί το σημερινό εύρημα των ανασκαφέων της Αμφίπολης, εγείρονται και τα πάγια, ακανθώδη ερωτηματικά. Διότι το υπέροχο κεφάλι της ανατολικής (δεξιάς, κοιτάζοντας από έξω προς τα μέσα) Σφίγγας, επαναφέρει το σενάριο που όλοι απεύχονται από την αρχή της ανασκαφής, δηλαδή αυτό της εισβολής τυμβωρύχων στον Τύμβο Καστά.

Είναι προφανές ότι το κεφάλι της Σφίγγας δεν θα μπορούσε να έχει τοποθετηθεί εκεί κατά τη διάρκεια της κατασκευής του μνημείου. Κάτι τέτοιο θα στερούνταν παντελώς νοήματος. 

Το πιθανότερο είναι ότι μεταφέρθηκε σε δεύτερο χρόνο και αφού είχαν συντελεστεί καταστροφές στο εσωτερικό του Τύμβου, από φυσικές ή μη αιτίες. Επιπλέον το κεφάλι αφέθηκε μπροστά στο κατώφλι του ταφικού θαλάμου, αφού προηγουμένως ο συγκεκριμένος χώρος είχε επιχωθεί («μπαζωθεί»).

Επί του παρόντος είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει μια «αναπαράσταση» των ενεργειών, τόσο των εισβολέων που ενδεχομένως αποκεφάλισαν τα αγάλματα της εισόδου, όσο και εκείνων που προσπάθησαν να περισώσουν ό,τι μπορούσαν, είτε από περαιτέρω βανδαλισμούς, είτε από την αρπαγή.

Το εάν θα βρεθεί και το δεύτερο κεφάλι, της δυτικής Σφίγγας, είναι κάτι για το οποίο επί του παρόντος δεν γίνεται καμία εικασία από την επικεφαλής της ανασκαφής, την κα Κατερίνα Περιστέρη.

Φυσικά, το νέο εύρημα κάνει το γύρο του κόσμου, ενώ πολλοί ήταν αυτοί που προσπάθησαν να αναπαραστήσουν το πώς θα έμοιαζε ολοκληρωμένη η σφίγγα, δηλαδή έχοντας με το κεφάλι που βρέθηκε χθες, κανονικά προσαρτημένο πάνω στα σώμα του «φρουρού» του τάφου που έχει αποκαλυφθεί από τον Αύγουστο.

Αυτό επιχείρησε και η ομάδα του theamphipolistomb.com, αναρτώντας και τη σχετική φωτογραφία στο Facebook.