Δεν είναι τωρινό το δίλλημα, ούτε απασχολεί μόνο τους
Έλληνες. Κατέστη όμως πάλι επίκαιρο με το σχηματισμό της σημερινής κυβέρνησης,
όπου φυσικά ακούγονται διάφορες απόψεις, πάλι όμως χωρίς να γίνουν σε βάθος
συζητήσεις στηριζόμενες σε μελέτες. Απλώς, ο καθένας μας εκφράζει την...
... άποψή
του, ενώ απαιτείται η γνώμη του.
Προφανώς, δεν είναι πανάκεια ούτε σχηματισμός κυβέρνησης
μόνο με πολιτικούς, ούτε μόνο με τεχνοκράτες. Επιχειρήματα υπέρ της μιας ή της
άλλης άποψης υπάρχουν πολλά. Και βέβαια, ένα παράδειγμα κυβερνήσεων τεχνοκρατών
δίνουν οι προεδρικές δημοκρατίες, εκεί όπου είναι σαφώς διακριτή η νομοθετική
από την εκτελεστική εξουσία.
Στις Η.Π.Α. η κυβέρνηση σχηματίζεται με πρόσωπα που δεν
βρίσκονται στα έδρανα των δύο νομοθετικών σωμάτων. Τα πλεονεκτήματα είναι
πολλά, τονίζονται όμως ιδιαίτερα δύο. Αφενός το γνωστό, ότι οι υπουργοί δεν
αποφασίζουν με βάση το προσωπικό τους κόστος, αφού δεν εξαρτώνται από την ψήφο
εκλογέων, των οποίων τα συμφέροντα μπορεί να βλαφθούν από μια απόφασή τους.
Αφετέρου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν πρόσωπα που ανήκουν σε
άλλον πολιτικό χώρο (η πιο γνωστή πρόσφατη περίπτωση είναι αυτή της
υπουργοποίησης του σοσιαλιστή Κουσνέρ από τον Σαρκοζί) και τα οποία με τις
ικανότητές τους θα συμβάλλουν στην επιτυχία του κυβερνητικού έργου. Άλλως θα
έμεναν ανενεργά.
Αλλά και τα επιχειρήματα για καθαρό πολιτικό κυβερνητικό
σχήμα είναι εξίσου σοβαρά. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με πολιτικά κριτήρια, που
δεν είναι πάντα τεχνοκρατικά. Με πολιτική απόφαση βρίσκεται φερ’ επείν σε
χαμηλό επίπεδο το εισιτήριο των αστικών συγκοινωνιών, με επιδότηση της ζημίας
από το κράτος. Ή, με πολιτικά κριτήρια θα αποφασισθεί να γίνει ένα έργο στην Α΄
ή Β΄ περιοχή για να καλυφθούν και ανάγκες κοινωνικής πρόνοιας ή ανεργίας (τουλάχιστον
όσο εφαρμόζαμε κεϋνσιανή οικονομική πολιτική).
Βέβαια, προκύπτει το ερώτημα, πώς αποκτά κάποιος τον τίτλο
του πολιτικού. Όποιος εκλέγεται βουλευτής, αποκτά αυτομάτως και ικανότητες να
αποφασίζει για την πορεία ενός λαού; Δηλαδή, τα παιδιά και τα ανήψια των
πολιτικών που αποχωρούν και κληροδοτούν την έδρα σε συγγενείς, αυτοί αυτομάτως
απέκτησαν και πολιτικές ικανότητες; Ή όποιος έχει άφθονο χρήμα και υπερέχει εξ
αυτού του λόγου επικοινωνιακά έναντι των συνυποψηφίων του, σημαίνει ότι
γνωρίζει από πολιτική;
Το παράδειγμα αυτό γίνεται πιο κατανοητό, όταν πρόκειται για
δύο τεχνοκράτες, εξίσου αξιόλογους, όπου ο ένας εξ αυτών εκλέγεται βουλευτής.
Θα πρέπει να δεχθούμε ότι αυτός είναι λόγος να θεωρηθεί ότι απέκτησε αιφνίδια
ικανότητες λήψης πολιτικών αποφάσεων, ενώ ο συνάδελφός του που δεν ήθελε να
ασχοληθεί με τον εκλογικό στίβο, αγνοεί τα περί πολιτικής;
Δεν είναι επομένως απλά τα πράγματα. Ούτε στον περιορισμένο
χώρο της στήλης μπορούν να αναπτυχθούν όλα τα υπέρ και κατά επιχειρήματα. Ώσπου
να αποφασισθεί να μελετηθεί στα σοβαρά κάποτε στη χώρα μας και αυτό το θέμα
(γιατί όλα τα αντιμετωπίζουμε επιπόλαια, με τους πλέον αδαείς να κρίνουν με
ευκολία κάθε τι που δυσκολεύονται να κατανοήσουν), ας αποφευχθούν τουλάχιστον
οι αφορισμοί.
Κάθε τι, κρίνεται και από το χρόνο εφαρμογής του, αλλά και
από τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν.
Ο Μακεδών
