28 Απριλίου 2011

Αγάλματα με… τάσεις φυγής

Ένα από τα τελευταία έργα που έχει συντηρηθεί μετά από διαγωνισμό και ανάθεση είναι ο "Εφηβος" του Θανάση Απάρτη. Η αποκατάστασή του έχει ήδη ολοκληρωθεί και είναι θέμα ημερών να επιστρέψει στη θέση του.
Στέλλα Κεμανετζή (Έθνος’)
Μπορεί να φαίνεται παράδοξο αλλά υπάρχουν και αγάλματα με... τάσεις φυγής. Ορισμένα από αυτά απουσιάζουν εδώ και χρόνια από τις θέσεις στις οποίες είχαν τοποθετηθεί. Τα κενά βάθρα τους προδίδουν ότι κάποια αποσύρθηκαν για...

... συντήρηση από τα συνεργεία του Δήμου Αθηναίων, αν και δεν είναι λίγα αυτά που εκλάπησαν χωρίς κανένας πλέον να γνωρίζει την τύχη τους...

Σε περίπτωση κλοπής, οι αρμόδιοι δημοτικοί φορείς, αφού το καταγγείλουν στις αστυνομικές αρχές, απευθύνονται σε ειδικούς προκειμένου να δημιουργηθούν πιστά αντίγραφα των κλεμμένων αγαλμάτων. Υπάρχουν όμως και γλυπτά τα οποία για χρόνια κοσμούσαν κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας και εν μια νυκτί εξαφανίστηκαν χωρίς μέχρι στιγμής να έχουν αντικατασταθεί, γιατί απλούστατα κανένας δεν δήλωσε ποτέ την... εξαφάνισή τους.

«Τουλάχιστον μία πενταετία είναι κενό το βάθρο που φιλοξενούσε έναν άγγελο στην είσοδο του Ζαππείου απέναντι από κεντρικό ξενοδοχείο», λέει στο «Εθνος» η Ε.Χ. που κατοικεί χρόνια στις παρυφές της Πλάκας. «Εχω μεγαλώσει στην περιοχή και πάντα τον θυμάμαι εκεί. Εχω φωτογραφηθεί με φόντο αυτό το άγαλμα. Τώρα... λείπει και κανένας δεν ξέρει πού είναι. Πώς μπορεί να εξαφανίζονται τα δημόσια γλυπτά έτσι απλά; Πώς γίνεται να τα χάνουμε μπροστά από τα μάτια μας; Αποκλείεται τόσα χρόνια που λείπουν αυτά από τις θέσεις τους να τα έχουν αποσύρει για καθαρισμό ή συντήρηση... Οφείλουν οι δήμαρχοι να δώσουν απαντήσεις».

Από την πλευρά του ο Δήμος Αθηναίων και η αρμόδια υπηρεσία δεν ασχολούνται μόνο με τα αγάλματα που υπέστησαν? εικαστικές παρεμβάσεις ή βανδαλισμούς, αλλά και με αυτά που έχει δηλωθεί η εξαφάνισή τους. Τα υπαίθρια γλυπτά ελέγχονται και καταγράφονται προκειμένου να εμπλουτιστεί η ηλεκτρονική βάση δεδομένων, ενώ επιπλέον επεμβάσεις γίνονται στα γλυπτά που παρουσιάζουν φθορές.

«Στόχος μας είναι κάθε χρόνο να συντηρούνται 20 γλυπτά. Το συχνότερο πρόβλημα είναι τα γκράφιτι. Ο καθαρισμός τους γίνεται επιτόπου από ειδικά συνεργεία, ενώ σε πολλές περιπτώσεις τώρα πια γίνεται και αντιγκράφιτι όπου τοποθετούμε ένα υλικό το οποίο δημιουργεί μια επιδερμίδα πάνω στο μάρμαρο ώστε όταν γίνει το γκράφιτι, να μπορεί να ξεπλένεται στη συνέχεια εύκολα, απλά και μόνο με νερό», επισημαίνει ο Αλέξανδρος Πουλούδης, τμηματάρχης στο Τμήμα Παραδοσιακών Κτιρίων και Μνημείων της Διεύθυνσης Συντήρησης και Αυτεπιστασίας.

Ενα από τα τελευταία έργα που έχει συντηρηθεί ύστερα από διαγωνισμό και ανάθεση είναι ο «Εφηβος» του Απάρτη. Η αποκατάστασή του έχει ήδη ολοκληρωθεί και είναι θέμα ημερών να επιστρέψει στη θέση του από τα χυτήρια «Αφοί Παπαδόπουλοι» που συνεργάζονται με τον Δ. Αθηναίων.

«Εφηβος» του Θανάση Απάρτη
Στόχος σκοποβολής των γερμανικών στρατευμάτων
Ενα από τα πιο... ταλαιπωρημένα αγάλματα του αθηναϊκού κέντρου είναι ο «Εφηβος» του Θανάση Απάρτη, που χυτεύτηκε το 1940 και αρχικά τοποθετήθηκε στο αλσύλλιο της παλαιάς Σχολής Ευελπίδων. Τα γλυπτά, ωστόσο, έχουν τη δική τους ιστορία... Στην περίοδο της Κατοχής τα γερμανικά στρατεύματα λέγεται ότι το χρησιμοποίησαν ως στόχο σκοποβολής και έτσι δημιουργήθηκαν διαμπερείς οπές από σφαίρες στο σώμα του αγάλματος ...οι οποίες είναι εμφανείς ακόμα και σήμερα... και ρωγμές στη βάση του.

Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, τα τραύματα στον θώρακά του προκλήθηκαν από μάχες των αντιστασιακών με τα κατοχικά στρατεύματα το 1944. Το 1988 το άγαλμα τοποθετήθηκε στην οδό Καλλιρρόης, ενώ απομακρύνθηκε για την κατασκευή των γραμμών του τραμ. Η επόμενη... στάση του, ελπίζουμε και η οριστική, θα είναι, εκτός απροόπτου, στην οδό Αθανασίου Διάκου.

Σχολεία «υιοθετούν» δημόσια γλυπτά
Τους τελευταίους μήνες βρίσκεται σε εξέλιξη πιλοτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα σύμφωνα με το οποίο σχολεία «υιοθετούν» δημόσια γλυπτά... Σε αυτή τη βάση βρίσκεται και ήδη εξελίσσεται το πιλοτικό πρόγραμμα για τα σχολεία που εφαρμόζεται από τον Δήμο Αθηναίων σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο. Στόχος του είναι να παροτρύνει τα παιδιά να υιοθετήσουν τα δημόσια γλυπτά, να μάθουν για την ιστορία τους, για τους δημιουργούς τους, αλλά και να δουν από κοντά πώς γίνεται ο καθαρισμός και η συντήρησή τους καθώς και να πάρουν μέρος στην όλη διαδικασία...
ΔΣΚ