... κυριεύσουν την Ελλάδα. Η πρώτη σειρά της δωρικής επιγραφής, αναφέρει:
«Δαρείου τοῦ Περσᾶν βασιλέως ἐπὶ καταδουλώσει τᾶς Ἑλλάδος ἐκπέμψαντος μεγάλας δυνάμεις ὁ ναυτικὸς αὐτοῦ στόλος ταύται ποτεπέλασε πράτα<ι> τᾶν νάσων»
δηλαδή,
«Όταν ο βασιλιάς της Περσίας ο Δαρείος έστειλε μεγάλες δυνάμεις για να κυριεύσει την Ελλάδα, η πρώτη επιδρομή του ναυτικού του στόλου ήταν στο νησί.» Η επιγραφή μας πληροφορεί πως η πλειονότητα των κατοίκων της Ρόδου, συγκεντρώθηκε στην οχυρωμένη πόλη της Λίνδου: «συνφυγόντων μὲν ἐς πάντα τὰ ὀχυρώματα, τῶν πλείστων δὲ ἐς Λίνδον ἀθροισθέντων».
Η Ακρόπολη βρισκόταν σε ιδιαίτερο ύψωμα. Σήμερα, όπου έχουν ανακαλυφθεί τα αρχαία κτίσματα της Λίνδου, μπορούμε να έχουμε όλη την εικόνα της εποχής. Ήταν χτισμένη σε ένα υψηλό βραχώδες άκρο, νοτιοανατολικά του νησιού. Είναι το μόνο απομονωμένο σημείο που παρέχει κυκλική οχύρωση με μια εξαιρετική οπτική δυνατότητα του πελάγους.
Παρόλα αυτά, είχε ένα μειονέκτημα, όπως οι περισσότερες ακροπόλεις. Η ανυπαρξία φυσικού ύδατος. Κυρίως αποταμίευαν το βρόχινο νερό σε δεξαμενές και σε περιόδους ξηρασίας το μετέφεραν από τον απέναντι ορεινό όγκο. Όταν οχυρώθηκαν στην Ακρόπολη γνώριζαν οι Λίνδιοι πως το αδύνατο σημείο τους ήταν η περιορισμένη ποσότητα του νερού. Γράφει επακριβώς το αρχαίο χρονολόγιο:
«διὰ τὰν σπάνιν τοῦ ὕδατος τοὶ Λίνδιοι θλιβόμενοι διενοεῦντο παραδιδόμειν τοῖς ἐναντίοις τὰν πόλιν»
δηλαδή,
«για την έλλειψη του ύδατος στεναχωρημένοι αναρωτιόντουσαν οι Λίνδιοι αν έπρεπε να παραδώσουν την πόλη στους επιτιθέμενους»
Τότε λέει, ένας από τους άρχοντες της πόλης είδε στο όνειρό του έναν θεό που του είπε να απευθυνθεί στο Δία να στείλει σύννεφα με βροχή. Είναι αυτό που λέμε «ο νηστικός καρβέλια ονειρεύεται». Ο θεός δεν ήταν άλλος από την Αθηνά. Ο άρχοντας αυτός ανήγγειλε το όνειρο στο λαό λέγοντας πως εμφανίστηκε η Αθηνά στο όνειρό του και ότι αυτή θα τους βοηθούσε. Τότε:
« οἱ δὲ ἐξετάξαντες, ὅτι εἰς πέντε ἁμέρας μό[νο]ν ἔχοντι διαρκεῦν»
δηλαδή,
«τότε μέτρησαν την ποσότητα του νερού και είδαν πως μόνον για πέντε ημέρες είχαν ακόμη».
Παρακάλεσαν τότε την Αθηνά να πείσει το Δία να τους βοηθήσει για να μην πέσει η πόλη στους βαρβάρους. Όταν τα άκουσε όλα αυτά ο Δάτις, που ήταν ναύαρχος του Δαρείου, έσκασε στα γέλια (Δᾶτις μὲν ἀκούσας ἐγέλασε).
Την επόμενη ημέρα- εν μέσω καλοκαιριού- μαύρισε ο ουρανός και τεράστια σύννεφα μετεωρίζονταν πάνω από την Ακρόπολη. Και τότε άρχισε μια ατέλειωτη καταρρακτώδης βροχή πάνω από τη Λίνδο (πολλοῦ καταραγέν[τ]ος ὄμβρου). Το παράξενο δεν ήταν μόνον ότι η καταιγίδα που γέμισε τους αποταμιευτήρες της Ακρόπολης, αλλά και το ότι έβρεχε μόνον μέσα στην πόλη και κάτι στάλες έπεσαν στις περσικές δυνάμεις (παραδόξως τοὶ μὲν πολιορκεύμενοι δαψιλὲς ἔσχον ὕδωρ, ἁ δὲ Περσικὰ δύναμις ἐσπάνιζε).
Το γεγονός αυτό κατέπληξε τον Πέρση ναύαρχο που διαπίστωσε ότι η θεά Αθηνά προστάτευε την πόλη των Λινδίων. Για να έχει την εύνοια της Θεάς δώρισε στο ναό τα εμβλήματα και στολίδια που φορούσε καθώς την πολεμική άμαξά του. Αναφέρεται επακριβώς στην επιγραφή: «ἀνα[θ]έ[μ]ειν τόν τε φαρεὸν καὶ σ[τ]ρε[πτ]ὸν καὶ ψέλια, ποτὶ δὲ τούτοις τιάραν τε καὶ ἀκινάκαν, ἔτι δὲ ἁρμάμαξαν».
Αναφέρεται μάλιστα πως η άμαξα του Δάτιδος μέχρι πρόσφατα υπήρχε στο ναό αλλά η πυρκαγιά που έγινε «ἐπὶ τοῦ ἰερέως τοῦ Ἁλίου Εὐκλεῦς τοῦ Ἀστυανακτίδα ἐμπυρισθέντος τοῦ ναοῦ κατεκαύσθη μετὰ τῶν πλείστων ἀναθεμάτων». Ο Πέρσης ναύαρχος μάλιστα, έλυσε την πολιορκία γιατί θεώρησε πως οι κάτοικοι της Λίνδου προστατεύονταν από τους Θεούς και ζήτησε από του Λίνδιους να τον θεωρούν φίλο τους
«αὐτὸς δ[ὲ] ὁ Δᾶτις ἀνέζευξε ἐπὶ τὰς προκειμέ[ν]ας πράξεις φιλίαν ποτὶ τοὺς πολιορ[κ]ηθέντας συνθέμενος».
Ποιοι άλλοι έγραψαν για το θαύμα της Αθηνάς
Η επιγραφή μας υπενθυμίζει πως το ιστορικό αυτό το σημειώνουν αρκετοί συγγραφείς όπως:
Ο Εὔδημος ‘ἐν τῶι Λινδιακῶι, Ἐργίας’
Ο Πολύζαλος στις ιστορίες του
Ο Ἰερώνυμος «ἐν τῶι … τῶν Ἡλιακῶν»
Ο Μύρων στο έργο του «τοῦ Ῥόδου ἐγκωμίου»
Ο Τιμόκριτος στις «χρονικᾶς συντάξιος»
Ο Ἰέρων στο έργο του «περὶ Ῥόδου»
Ο Ξεναγόρας στις «χρονικᾶς συντάξιος τὰν μὲν ἐπιφάνειαν γεγόνειν»
Ο Μαρδόνιος ο οποίος εστάλη από το Δάτι γράφει στα «περ[ὶ] τᾶς ἐπιφανείας
καὶ ο Ἀριστίων στις «χρονικᾶς συντάξιος».
ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ
