25 Ιουλίου 2017

Τουρκία και Κούρδοι στα πρόθυρα πολέμου

Ο ρόλος των ΗΠΑ 

H Τουρκία έχει μεγάλο πρόβλημα με τους Κούρδους. Τώρα, ο πόλεμος στην Συρία, η εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους και οι επακόλουθες...
... γεωπολιτικές συγκυρίες, απειλούν να δώσουν στο «κουρδικό πρόβλημα» εφιαλτικές διαστάσεις.

Το χρόνιο πρόβλημα για την Τουρκία ήταν το ΡΚΚ: αυτός ο ανταρτοπόλεμος έχει κοστίσει στην Άγκυρα άνδρες, μέσα και πολύ χρήμα όλα αυτά τα χρόνια. Το πρόβλημα έγινε… διπλό με τον πόλεμο στην Συρία. Εκτός του ΡΚΚ, η Τουρκία έχει να αντιμετωπίσει τώρα και τους μαχητές του YPG, των «Λαϊκών Μονάδων Προστασίας» των Κούρδων.

Το πρώτο που έκανε ήταν να τους χαρακτηρίσει «τρομοκράτες». Άλλωστε για την Άγκυρα οι Κούρδοι του ΡΚΚ «τρομοκράτες» είναι, οι μαχητές του YPG είναι Κούρδοι, άρα… Μόνο που αυτοί οι «τρομοκράτες» τυγχάνει να είναι εξαιρετικά χρήσιμοι στις Ηνωμένες Πολιτείες στον πόλεμο κατά των φανατικών του ISIS.

Όλοι θυμούνται την μάχη του Κομπάνι, του χωριού στην τουρκο-συριακή μεθόριο, όταν τα τουρκικά άρματα είχαν τους πύργους τους στραμμένους όχι προς τους τζιχαντιστές αλλά προς… τα κουρδικά χωριά εντεύθεν των τουρκικών συνόρων. Από τον Απρίλιο, η σχέση της Άγκυρας με το YPG εξελίχθηκε σε κανονικό πόλεμο με κάθε ευκαιρία. Και ευκαιρίες υπάρχουν πολλές.

Αυτό όμως που έκανε τους Τούρκους πραγματικά… Τούρκους, ήταν η συμμαχία των Αμερικανών με το YPG. Μια απροκάλυπτη συμμαχία που όξυνε τις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις σε πρωτοφανές επίπεδο, ιδίως όταν τον Μάιο ανακοινώθηκε η έμπρακτη στήριξη των Κούρδων στην Συρία με αμερικανικό οπλισμό και μέσα.

Οι Αμερικανοί προσπάθησαν να καθησυχάσουν τους Τούρκους ότι μόλις τελειώσει το θέμα με τον ISIS θα… πάρουν τα όπλα πίσω αφού έχουν καταγραφεί οι αριθμοί σειράς τους. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι αμερικανικές δικαιολογίες έκαναν τα πράγματα απλώς χειρότερα, με την τουρκική κυβέρνηση να διαμαρτύρεται σε υψηλότατους τόνους καθώς η εξέλιξη αυτή την εξόργισε περισσότερο κι από την άρνηση της Ουάσιγκτον να παραδώσει τον πρώην σύμμαχο του Ερντογάν και νυν «κόκκινο πανί» για τον Τούρκο πρόεδρο, αυτοεξόριστο ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν.

Όμως το YPG έχει ρόλο-κλειδί στην παρούσα συγκυρία στην Συρία –και η Άγκυρα το ξέρει, όπως το γνωρίζουν και οι Κούρδοι. Η ανάπτυξη στις αρχές Ιουλίου τουρκικών δυνάμεων στην ελεγχόμενη από τους Κούρδους μεθόριο στην βορειοδυτική Συρία (κίνηση την οποία η ηγεσία του YPG χαρακτήρισε «κήρυξη πολέμου») δεν είχε παρά ένα αποτέλεσμα: νέες συγκρούσεις μεταξύ μαχητών του YPG και ενόπλων υποστηριζομένων –και ελεγχόμενων– από την Άγκυρα τους οποίους οι Κούρδοι αποκαλούν «μισθοφόρους».

Η υπόθεση περιπλέκεται από το γεγονός ότι οι Αμερικανοί σε αυτή την φάση χρειάζονται οπωσδήποτε τους μαχητές του YPG. Είναι ικανοί πολεμιστές, πειθαρχημένοι, αφοσιωμένοι στον αγώνα και κάνουν πρόθυμα την «βρώμικη δουλειά» προσβλέποντας, όχι και τόσο ενδόμυχα, σε μια εθνική δικαίωση, δηλαδή την δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους.

Αυτό είναι ο χειρότερος τουρκικός εφιάλτης. Αν και δεν μπορεί να αποδειχθεί άμεση σχέση, ο Κεμάλ Κιριτσί, συνεργάτης του Ινστιτούτου Brookings πιστεύει ότι η στροφή της Τουρκίας προς την Ρωσία με την συμφωνία για την κατασκευή αγωγού που θα παρακάμπτει την Ουκρανία περνώντας από τουρκικό έδαφος και την αγορά αντιαεροπορικών πυραύλων S-400 αξίας 2,5 δισ. δολαρίων είναι μια επίδειξη της δυσαρέσκειας της Άγκυρας.

Το ίδιο εκτιμά και ο Άαρον Στάιν, συνεργάτης του Atlantic Council. Η εξοργισμένη Τουρκία μπορεί να μην φεύγει από το ΝΑΤΟ, ωστόσο «προσπαθεί να δείξει στους πάντες ότι έχει κι άλλες επιλογές» λέει χαρακτηριστικά στο Business Insider.

Από την πλευρά τους οι Αμερικανοί φαίνεται να βρίσκονται στην μέση μιας –ένοπλης– διαμάχης της Τουρκίας με το YPG. «Ανησυχούμε (για την αυξημένη ένταση μεταξύ Τουρκίας και YPG) αλλά κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποκλιμακώσουμε την κατάσταση» δηλώνει ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Ταγματάρχης των Πεζοναυτών Άντριαν Ράνκιν-Γκάλογουέϊ, στο Business Insider.

Οι ΗΠΑ «ανησυχούν» αλλά δεν δείχνουν διατεθειμένες να ενδώσουν στα τουρκικά τερτίπια. Όχι τώρα. Κατά πόσο θα μπορέσουν να συλλέξουν μετά την ήττα του Ισλαμικού Κράτους όλα τα όπλα με τα οποία εφοδίασαν τους Κούρδους αντάρτες, είναι κάτι που σηκώνει… πολλή κουβέντα.

Παραμένει άγνωστο αν η διαμάχη Τουρκίας-YPG θα εξελιχθεί σε έναν ευρείας κλίμακας πόλεμο μόλις εκλείψει η απειλή των τζιχαντιστών του ISIS. Ο Άαρον Στάιν εκτιμά ότι η αμερικανική παρουσία στην βορειοδυτική Συρία για ένα διάστημα θα λειτουργήσει αποτρεπτικά – άλλωστε οι αψιμαχίες μεταξύ των δύο αντιπάλων γίνονται σε περιοχές που δεν υπάρχουν Αμερικανοί στρατιώτες. Μετά όμως;
του Αλέξανδρου Θεολόγου, onalert