Εδώ και επτά χρόνια, από το 2010, γνώριζαν οι διοικήσεις της ΔΕΗ τα σοβαρά ρήγματα που είχαν προκληθεί στο λιγνιτωρυχείο (δείτε το έγγραφο)...
... του ΑΗΣ Αμυνταίου από την υπεράντληση του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής, δίχως, όμως, να αποφασιστεί οποιαδήποτε αναστολή (ακόμη περισσότερο διακοπή) της λειτουργίας του.
Αποτέλεσμα; Η τεράστια καθίζηση περισσότερων από 80 εκατ. κυβικών μέτρων χώματος, το περασμένο Σάββατο, μια καταστροφή που σε αξία, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, φαίνεται να ξεπερνά κατά πολύ το 1 δισ. ευρώ. Και για τη ΔΕΗ, αλλά και για τον οικισμό Αναργύρων, που αναγκαστικά μετεγκαθίσταται.
Το 2010 το ΙΓΜΕ εκπόνησε δύο μελέτες για λογαριασμό της ΔΕΗ, μία υδρογεωλογική και μία γεωτεχνική. Αμφότερες, όπως αποκαλύπτει σήμερα η Greenagenda.gr, καταλήγουν στα ίδια συμπεράσματα: η πρωτοφανής καθίζηση και η μεγάλη κατάπτωση εδάφους στην περιοχή ήταν μια αναμενόμενη εξέλιξη. Το μόνο που δεν ήταν γνωστό ήταν το πότε.
Πιο αναλυτικά, ομάδα έμπειρων επιστημόνων του Ινστιτούτου, έπειτα από σχετική παραγγελία της ΔΕΗ, διαπίστωσε ύπαρξη σοβαρού προβλήματος στην περιοχή εξαιτίας της αστάθειας και της ανισόρροπης συμπεριφοράς των γεωλογικών σχηματισμών, ως αποτέλεσμα της εξορυκτικής δραστηριότητας. Η γεωτεχνική μελέτη κατέδειξε ότι με τις υπεραντλήσεις στη περιοχή έγινε ταπείνωση του υδροφόρου ορίζοντα, γεγονός που οδηγεί αναπότρεπτα σε καθίζηση των εδαφών και εκδήλωση ρηγματώσεων.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην υδρογεωλογική μέλετη, «με την αξιολόγηση της πιεζομετρική κατάστασης της υδροφορίας στην περιοχή, διαπιστώθηκε ότι σε μια ακτίνα 300 περίπου μέτρων από το ορυχείο του Αμυνταίου στα δυτικά και βορειοδυτικά αυτού –παρατηρείται πτώση στάθμης της τάξης των 35 μέτρων, ενώ πλησίον του ορυχείου αυτή υπερδιπλασιάζεται.
Το αποτέλεσμα είναι αφενός η δραστική μείωση των υδροαποθεμάτων του υδροφόρου για τις εγγύς του λιγνιτορυχείου περιοχές, με άμεσες επιπτώσεις επί των διαθεσίμων προς άρδευση ποσοτήτων νερού και αφετέρου η μεταβολή της γεωστατικής κατάστασης των χαλαρών Τεταρτογενών αποθέσεων». Και προστίθεται:
«Ο υδροφόρος Αμυνταίου παρουσιάζει μια φθίνουσα τάση (υπεράντληση) και τα νερά του αξιοποιούνται τόσο στη γεωργία και την ύδρευση όσο και στη βιομηχανική χρήση (ΔΕΗ). Οι παροχές των υδρογεωτρήσεων κυμαίνονται στα 50-150 m3 /ώρα και δεν πρέπει να επιτρέπεται η διάνοιξη νέων υδρογεωτρήσεων».
Τα παραπάνω, προφανώς, αποτέλεσαν καθοριστικούς παράγοντες ώστε να προκληθεί το εκτεταμένο φαινόμενο της καθίζησης, τα προηγούμενα 24ωρα. Όπως τόνισαν στη Greenagenda.gr υδρογεωλόγοι, γνώστες της περιοχής και της ζημίας που έχει υποστεί, το κυριότερο πρόβλημα ήταν η αστάθεια των πρανών.
«Όλοι ανέμεναν την ημέρα που θα σημειώνονταν μεγάλες καθιζήσεις», έλεγαν χαρακτηριστικά, ενώ υπογράμμιζαν ότι τον τελευταίο καιρό υπήρχε σοβαρό θέμα ασφάλειας των κατοίκων του οικισμού Αναργύρων. Την τελική απάντηση στα μεγάλα ερωτήματα που πλέον προκύπτουν, θα κληθούν να δώσουν οι δύο επιτροπές που συστάθηκαν για τη διερεύνηση της υπόθεσης, ώς τα τέλη Ιουνίου.
Το επίμαχο απόσπασμα από την πολυσέλιδη μελέτη του ΙΓΜΕ:
